برای هر آزمایش چقدر باید ناشتا باشیم؟

برای هر آزمایش چقدر باید ناشتا باشیم؟یکی از سوالاتی که معمولاً افراد می پرسند این است که مدت زمان ناشتایی قبل از آزمایش چقدر است و چند ساعت ناشتایی کافی است؟ و یا این که آیا می توانند آب بنوشند یا خیر؟ در این مطلب به این سوالات پاسخ خواهیم داد؛ با ما همراه باشید.

1- ناشتایی چیست؟

ناشتا بودن با زمان مشخص جهت انجام برخی آزمایش ها مانند آزمایش قند خون، تری گلیسرید، کلسترول و غیره الزامی است. خوردن غذا می تواند منجر به تغییر در مقادیر آزمایش شود و در صورتی که پزشک بیمار را قبل از آزمایش، ملزم به ناشتا بودن کند، بیمار باید این مسئله را رعایت کند.

ناشتایی به معنای پرهیز از خوردن غذا و مواد حاوی انرژی به مدت 12-10 ساعت است که مطابق با این تعریف، نوشیدن آب اشکالی ندارد اما برخی آزمایش ها نیاز به ناشتایی بیشتر یا کمتر از 12 ساعت دارند، ضمن این که برای سنجش و پاسخ دقیق تر نمونه ها باید مواردی رعایت شود .

نمونه آزمایش های ناشتا بهتر است صبح اول وقت تهیه شود، مگر این که پزشک معالج دستور دیگری داده باشد.

شام قبل از ناشتایی باید سبک باشد.

مطلب پیشنهادی: شرایط نمونه گیری و آمادگی های لازم قبل از آزمایش

2- چه آزمایش هایی نیاز به ناشتایی دارند؟

بیماران می توانند با هماهنگی پزشک و آزمایشگاه در ساعات ناشتایی داروهای خود را مصرف کنند. البته در شرایطی که داروها روی جواب آزمایش تاثیرگذار باشد، باید مصرف آنها تحت کنترل باشد. در برخی موارد، پزشک دستور به قطع مصرف دارو می دهد.

از آنجا که بهترین آزمایش غربالگری بیماری قند (دیابت) آزمایش قند خون است، بهترین زمان برای سنجش دقیق آن، 8 ساعت پس از ناشتایی است. این ناشتایی باید در طول شب باشد و نه روز. تمام افراد بالای 40 سال باید این آزمایش را انجام دهند و در صورت نتیجه طبیعی، هر دو سال یکبار و پس از 50 سالگی هر سال آن را تکرار کنند. البته کسانی که سابقه بیماری دیابت در بستگان درجه اول خود دارند یا شاخص توده بدنی شان مساوی یا بالای 25 باشد، باید بدون توجه به سن این آزمایش را انجام دهند.

برای انجام آزمایش چربی خون شامل تری گلیسیرید، کلسترول تام خون، کلسترول خوب HDL و کلسترول بد خون LDL حداقل نیاز به 12 ساعت ناشتایی است. قانون کلی این که تمام افراد بالای 20 سال باید حداقل در یک نوبت تمام آزمایش های چربی خون را انجام دهند. در صورت طبیعی بودن نتیجه حداقل هر پنج سال یکبار آزمایش باید تکرار شود. در صورت غیر طبیعی بودن پاسخ آزمایش ها باید طبق دستور پزشک عمل شود .انجام آزمایش اسید اوریک و اوره خون نیز حداقل نیاز به 8 ساعت ناشتایی دارد. نوعی آزمایش نیتروژن اوره خون BUN هم وجود دارد که برای انجام آن 4 تا 8 ساعت ناشتایی کافی است، ضمن این که بیمار باید دو سه روز پیش از انجام این آزمایش از مصرف غذاهای حاوی گوشت زیاد خودداری کند.

آزمایشی هم برای تعیین عیار پادتن ضدمیکروب هلیکو باکتر پیلوری که مولد ورم و  زخم معده  است وجود دارد که البته نیاز به آمادگی خاصی ندارد، اما بهتر است بیمار شب قبل غذای چرب مصرف نکرده باشد.

3- در زمان ناشتایی چه مواردی را باید رعایت کنید؟

قبل از این که به این سوال پاسخ دهیم که برای هر آزمایش چقدر باید ناشتا باشیم؟! بهتر است بدانید برای آزمايشات ناشتا مناسب ترین زمان در ابتدای صبح است. بهتر است صبح زود در آزمايشگاه حاضر باشيد. (به جز مواردی که توسط پزشک معالج يا آزمايشگاه تعيين می‌گردد)

• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد غذا بخوريد. شب قبل از آزمايش، يک وعده غذايی سبک (نظير نان و پنير) مجاز می‌باشد. هرگونه وعده غذايی سنگين و پرکالری بر نتايج آزمايشات تاثير منفی می‌گذارد.

• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد چای، قهوه وآب ميوه بنوشيد. نوشيدن آب بدون اشکال است. (مگر آنکه محدوديت در مصرف آب توسط پزشک معالج تذکر داده شده باشد

• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد آدامس بجويد و از شکلات های مختلف، مينيت (ترکيبات نعناع دار)، شربت‌های سينه يا قرص‌های نرم‌کننده گلو استفاده نماييد.

• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش اجازه داريد دندان‌هايتان را مسواک بزنيد.

• طی ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش بايد داروهايی که پزشک اجازه قطع مصرف آنها را نداده، مصرف نماييد. (با دستور پزشک، دارو مصرف شود.)

• طي ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد سيگار بکشيد.

• طي ۱۰ الی ۱۲ ساعت قبل از آزمايش نبايد فعاليت شديد بدني، تمرين و ورزش نماييد. اين موارد بدليل تحريک سيستم گوارش منجر به تغيير در نتايج آزمايشات مي‌گردد.

• آزمايش‌ چربی خون و تری گليسيريد (يکي از چربی‌های خون) حداقل نياز به ۱۲ ساعت ناشتائی دارد.

• برای انجام آزمايش نيتروژن اوره خون ۸ ساعت ناشتايی کافی است. به علاوه بيمار بايد حداقل در طی ۳-۲ روز پيش از انجام آزمايش از مصرف غذاهاي حاوي گوشت زياد خودداري نمايد.

• هر چند انجام آزمايش هورمون‌های تيروئيد نياز به رعايت محدوديت مصرف غذا و مايعات ندارد اما به علت اثری که افزايش چربی خون بر نتايج آزمايشات تيروئيد دارد، حداقل ۳ ساعت قبل از آزمايش غذا ميل نفرمائيد. در صورت مصرف دارو حتماً با پزشک مربوطه در صورت قطع و يا ادامه مصرف آنها گفتگو نمائيد و در صورت مصرف دارو آزمايشگاه را مطلع کنيد.

• آزمون تعيين عيار پادتن ضدميکروب هليکوباکترپيلوری که يکی از عوامل مهم مولد ورم و زخم‌های معده است نياز به آمادگي خاصی ندارد اما بهتراست که بيمار شب قبل غذای چرب مصرف نکند زيرا افزايش چربی خون مي‌تواند نتيجه اين آزمايش را مخدوش نمايد.

4- چه مدت ناشتایی قبل از آزمایش های مختلف خون لازم است؟ | مدت زمان ناشتایی قبل از آزمایش

مدت زمان ناشتایی قبل از آزمایش به نوع آزمایش خون بستگی دارد. پزشک به شما می‌گوید که چه مدت باید از غذا خوردن خودداری کنید.

تمام آزمایشاتی که به ناشتایی نیاز دارند | برای هر آزمایش چقدر باید ناشتا باشیم

آزمایش قند خون:

آزمایش قند خون ناشتا معمولاً به یک شبانه روز ناشتایی نیاز دارد که حدود 8 تا 10 ساعت طول می‌کشد.

آزمایش کلسترول خون:

برخی از انواع تست‌های کلسترول نیازی به ناشتایی ندارند. بعضی از آن‌ها مانند آزمایش مستقیم کلسترول LDL ممکن است تا 14 ساعت به ناشتایی نیاز داشته باشد.

آزمایش سطح تری گلیسیرید:

برای آزمایش تری گلیسیرید احتمالاً نیازی به ناشتایی نخواهید داشت، اما در برخی شرایط ممکن است 12 ساعت ناشتایی لازم باشد.

آزمایش آهن سرم:

ممکن است از شما خواسته شود 12 ساعت ناشتا باشید و 24 ساعت قبل از انجام این آزمایش از مصرف مکمل‌های آهن خودداری کنید.

آزمایشات ویتامین B12:

معمولاً قبل از آزمایش ویتامین B12 نیازی به ناشتایی ندارید. در برخی شرایط پزشک ممکن است حدود 6 تا 8 ساعت ناشتایی را توصیه کند. در رابطه با ازمایش ویتامین B12 بیشتر بخوانید.

آزمایش ویتامین B کمپلکس:

یک آزمایش خون که تمام ویتامین‌های گروه B شما را بررسی می‌کند، معمولاً بعد از ناشتایی به مدت یک شبانه روز انجام می‌شود. در رابطه با آزمایش ویتامین های بدن بیشتر بخوانید.

پانل عملکرد کلیه:

ممکن است قبل از آزمایش عملکرد کلیه به شما گفته شود که 8 تا 12 ساعت چیزی نخورید.

آزمایش گاما – گلوتامیل ترانسفراز:

پزشک ممکن است به شما بگوید یک شبانه روز ناشتا باشید و به مدت 24 ساعت از مصرف الکل خودداری کنید.

5- لیست کامل آزمایش هایی که نیاز به ناشتایی دارند | برای هر آزمایش چقدر باید ناشتا باشیم

در این قسمت یک لیست کامل از آزمایش هایی که نیاز به ناشتایی دارند ارائه شده است که براساس مدت زمان مورد نیاز برای ناشتایی دسته بندی شده اند.

1-5- آزمایشاتی که به 8 الی 10 ساعت ناشتا بودن نیاز دارد

• FBG یا قند (گلوکز) خون ناشتا
• قند (گلوکز) خون 2 ساعته یا 2hpp
• اسید اوریک خون
• اسیدآمینه های خون و ادرار
• اسید فولیک، اسید صفراوی تام
• سرولوپلاسمین
• گاما گلوتامیل ترانسفراز یا GGT
• آزمایش تحمل لاکتوز
• آمیلاز سرم
• لیپاز
• C-Peptide و انسولین
• PTH
• آدیپونکتین
• هورمون رشد
• پروتئین کمپلمان Cq1

2-5- آزمایش هایی که به 10 الی 12 ساعت ناشتا بودن نیاز دارند

• گلوکاگون
• کلسیتونین
• الاستاز
• هموسیستئین
• HDL کلسترول
• LDL کلسترول
• فسفر
• کلسیستوکینین (CCK)
• پلی پپتید پانکراس (نمونه سرم)
• سکرتین

3-5- آزمایش هایی که احتیاج به 12 الی 14 ساعت ناشتا بودن نیاز دارند

• TIBC نمونه قبل ساعت 12 ظهر گرفته شود
• آهن (نمونه قبل ساعت 12 ظهر گرفته شود)
• UIBC نمونه قبل ساعت 12 ظهر گرفته شود
• آزمایش تحمل قند گلوکز یا GTT
• کلسترول
• تری گلیسرید
• لپتین
• گاسترین
• لیپید تام
• لیپوپروتئین A
• آپولیپوپروتئین ها
• ویتامین E
• لیپوپروتئین الکتروفورزیس
• اسیدهای چرب زنجیره بسیار بلند یا VLCFA
• 5 هیدروکسی ایندول استیک اسید
• ظرفیت اتصال ویتامین ب 12 یا Vitamin B12 Binding Capacity
• ویتامین ب 12
• فسفولیپید سرم یا پلاسما
• پروانسولین
• گاسترین سرم
• ویتامین B6
• ویتامین K
• ویتامین A
• IGFBP1
• کوآنزیم Q10
• ویتامین B61
• ویتامین C یا آسکوربیک اسید

در رابطه با آزمایش ویتامین A، آزمایش ویتامین E، آزمایش ویتامین D بیشتر بخوانید.

4-5- آزمایش هایی که ناشتا بودن برای انجام آنها ضروری نیست

آزمایش هایی که ناشتا بودن برای انجام آنها ضروری نیست، اما اگر فرد ناشتا (حداقل 5 ساعت) باشد بهتر است

• کلسیم
• آلکالین فسفاتاز یا ALP
• آلدولاز
• اسید فسفاتاز پروستاتیک و تام یا ACP
• فنیل آلانین 4 ساعت پس از مصرف غذا
• کلراید
• کرایوگلوبولین
• کورتیزول
• هاپتوگلوین
• پری آلبومین
• ترانسفرین
• کاروتن سرم
• IGFBP2
• آزمایش های مربوط به آرتریت روماتوئید
• اینهیبین A
• پیپکولیک اسید
• اسید لاکتیک پلاسما
• اسید پیروویک
• آزمایش Beta CTX-1 یا Cross Laps
• وسکوزیته سرم
• الکتروفورز پروتئین سرم
• آزمایش P1NP یا Procollagen 1 Intact N-Terminal Propertied
• آنتی ژن مهارکننده استراز C1
• مهارکننده استراز C1
• ایمونوگلوبولین D
• بررسی عملکرد کمپلمان C5 سرم
• آنتی ژن کمپلمان C5 سرم
• 1و25 دی هیدروکسی ویتامین D

 

نتیجه گیری مقاله : برای هر آزمایش چقدر باید ناشتا باشیم

در این مقاله سعی شد که به صورت کامل جوابی روشن و صحیح به این سوال که برای هر آزمایش چقدر باید ناشتا باشیم پاسخ داده شود. مدت زمان ناشتایی قبل از آزمایش های خاص امری ضروری است که به دقت و صحت نتایج آزمایش کمک می‌کند. مدت زمان ناشتایی بستگی به نوع آزمایش دارد و در آزمایش‌های مختلف می‌تواند متفاوت باشد. مهم است که دستورات پزشک یا آزمایشگاه را به‌دقت رعایت کرده و در مورد هر گونه سوال یا ابهام با متخصصان آزمایشگاه مشورت کنید. در نهایت، رعایت صحیح این موارد باعث خواهد شد که نتایج دقیقی به دست آورید که می‌تواند در تشخیص بهتر و سریع‌تر مشکلات سلامتی شما موثر باشد.

بهترین خدمات آزمایشگاهی در تهران: از آزمایش خون تا تشخیص ژنتیک

اگر به دنبال یک آزمایشگاه معتبر و پیشرو در تهران برای انجام آزمایش خون هستید، باید با ویژگی‌های یک آزمایشگاه برتر آشنا باشید. انتخاب بهترین‌ها برای همه ما اهمیت بالایی دارد، به ویژه وقتی که پای سلامتی در میان است. یکی از عوامل کلیدی در حفظ سلامت، انتخاب یک آزمایشگاه مطمئن است. آزمایشگاه‌هایی که از تجربه و تخصص بالایی برخوردار هستند، می‌توانند بهترین انتخاب باشند.
آزمایش در منزل: بدون نیاز به خروج از خانه، ما آزمایش‌های شما را در منزل انجام می‌دهیم.
آزمایش ژنتیک: تشخیص و پیشگیری از بیماری‌های ژنتیکی با استفاده از دقیق‌ترین تکنیک‌های آزمایشگاهی.
آزمایش سرطان: شناسایی زودهنگام و پیشگیری از سرطان با آزمایش‌های تخصصی.
آزمایش HPV: بررسی و تشخیص ویروس HPV برای حفظ سلامت عمومی.
آزمایش پاپ اسمیر: آزمایش‌های دقیق و سریع برای تشخیص بیماری‌های مرتبط با دهانه رحم.
آزمایش خون: بررسی سلامت عمومی بدن با مجموعه‌ای از آزمایش‌های خون.