سرطان کلیه: علائم، علل، پیشگیری و درمان

مقدمه: سرطان کلیه زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های کلیه‌ها تغییر کرده و خارج از کنترل رشد کنند. افراد مبتلا به سرطان کلیه ممکن است متوجه درد پهلو، فشار خون بالا، خون در ادرار و علائم دیگر شوند. درمان سرطان کلیه شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی است. مانند همه سرطان‌ها، تشخیص زودهنگام کلید درمان موفقیت‌آمیز است.

سرطان کلیه چیست؟

سرطان کلیه رشد غیر طبیعی سلول ها در بافت کلیه است. به مرور زمان، این سلول ها توده ای به نام تومور را تشکیل می دهند. سرطان زمانی شروع می شود که چیزی باعث تغییر در سلول ها می شود و آنها بدون کنترل تقسیم می شوند.

یک تومور سرطانی یا بدخیم می تواند به سایر بافت ها و اندام های حیاتی گسترش یابد. وقتی این اتفاق می افتد، متاستاز نامیده می شود.

همانطورکه گفته شد، سرطان کلیه سرطانی است که از کلیه ها شروع می شود. کلیه های شما دو اندام لوبیایی شکل هستند که هر کدام به اندازه مشت شماست. آنها در پشت اندام های شکمی شما قرار دارند و یک کلیه در هر طرف ستون فقرات قرار دارد.

در بزرگسالان، کارسینوم سلول کلیه شایع ترین نوع سرطان کلیه است. سایر انواع کمتر شایع سرطان کلیه ممکن است رخ دهد. کودکان خردسال بیشتر در معرض ابتلا به نوعی سرطان کلیه به نام تومور ویلمز هستند.

به نظر می رسد بروز سرطان کلیه رو به افزایش است. یکی از دلایل این امر ممکن است این واقعیت باشد که تکنیک های تصویربرداری مانند توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمایش‌ها ممکن است منجر به کشف تصادفی سرطان‌های کلیه بیشتر شود. سرطان کلیه اغلب در مراحل اولیه، زمانی که سرطان کوچک و محدود به کلیه است، کشف می شود.

سرطان کلیه چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

سرطان کلیه در افراد بین 65 تا 74 سال شایع است. مردان دو برابر زنان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. همچنین در بومیان آمریکا و سیاه پوستان شایع تر است.

سرطان کلیه در کودکان بسیار کمتر است. با این حال، سالانه 500 تا 600 کودک مبتلا به تومور ویلمز (نوعی سرطان کلیه) در ایالات متحده تشخیص داده می شوند.

انواع سرطان کلیه چیست؟

انواع مختلفی از سرطان کلیه وجود دارد، از جمله:

کارسینوم سلول کلیه (RCC)

این شایع ترین شکل سرطان کلیه در بزرگسالان است و 85 درصد از کل سرطان های کلیه را تشکیل می دهد. کارسینوم سلول کلیه معمولاً به صورت یک تومور منفرد در یک کلیه ایجاد می شود، اما می تواند هر دو کلیه را تحت تأثیر قرار دهد. سرطان در سلول‌هایی که لوله‌های کلیه را پوشانده‌اند (لوله‌های کوچکی که مواد مغذی و مایعات را به خون برمی‌گردانند) شروع می‌شود. شایع‌ترین نوع RCC، کارسینوم سلول‌های کلیوی شفاف (ccRCC) است.

سرطان سلول انتقالی

کارسینوم سلول انتقالی 6 تا 7 درصد از کل سرطان های کلیه را تشکیل می دهد. این سرطان معمولاً در ناحیه ای شروع می شود که حالب به قسمت اصلی کلیه متصل می شود. این ناحیه لگن کلیه نامیده می شود. کارسینوم سلول انتقالی همچنین می تواند در حالب یا مثانه رخ دهد.

سارکوم کلیه

این کمترین نوع سرطان کلیه است که تنها 1 درصد از موارد سرطان کلیه را تشکیل می دهد. این بیماری در بافت های همبند کلیه های شروع می شود و در صورت عدم درمان، می تواند به اندام ها و استخوان های مجاور گسترش یابد.

تومور ویلمز

این شایع ترین نوع سرطان کلیه در کودکان است. حدود 5 درصد از سرطان های کلیه را تشکیل می دهد.

سرطان کلیه چقدر شایع است؟

سرطان کلیه حدود 3.7 درصد از کل سرطان ها در ایالات متحده را تشکیل می دهد. هر ساله بیش از 62000 آمریکایی به سرطان کلیه مبتلا می شوند. خطر ابتلا به سرطان کلیه با افزایش سن افزایش می یابد.

علائم سرطان کلیه چیست؟

سرطان کلیه ممکن است در مراحل اولیه علائم قابل توجهی ایجاد نکند. اما با رشد تومور، علائم ممکن است ظاهر شوند. به همین دلیل، سرطان کلیه اغلب تا زمانی که شروع به گسترش نکرده باشد، تشخیص داده نمی شود.

علائم سرطان کلیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خون در ادرار (هماچوری).
• یک توده یا توده در ناحیه کلیه.
• درد پهلو.
• خستگی.
• یک حس کلی خوب نبودن.
• از دست دادن اشتها.
• کاهش وزن.
• تب با درجه پایین.
• درد استخوان.
• فشار خون بالا.
• کم خونی
• کلسیم بالا.

در رابطه با آزمایش کم خونی و آزمایش فشار خون بیشر بخوانید.

علت اصلی سرطان کلیه چیست؟

علت دقیق سرطان کلیه مشخص نیست، اما عوامل خطر خاصی وجود دارند که ممکن است شانس ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. این شامل:

• سیگار کشیدن: افرادی که سیگار می کشند بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه هستند. علاوه بر این، هر چه فرد مدت طولانی تری سیگار بکشد، خطر بیشتری دارد.
• چاقی: چاقی یک عامل خطر برای سرطان کلیه است. به طور کلی، هر چه فرد اضافه وزن بیشتری داشته باشد، این خطر بیشتر است.
• فشار خون بالا: فشار خون بالا با افزایش خطر ابتلا به سرطان کلیه مرتبط است.
• سابقه خانوادگی: افرادی که اعضای خانواده آنها مبتلا به سرطان کلیه هستند ممکن است خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهند.
• پرتودرمانی: زنانی که برای سرطان اندام‌های تناسلی خود تحت پرتو درمانی قرار گرفته‌اند، ممکن است خطر ابتلا به سرطان کلیه را کمی افزایش دهند.
• تغییرات ژن (جهش): ژن ها حاوی دستورالعمل هایی برای عملکرد سلول هستند. تغییرات در ژن های خاص می تواند خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش دهد.
• درمان طولانی مدت دیالیز: دیالیز فرآیند تمیز کردن خون با عبور دادن آن از طریق دستگاه مخصوص است. دیالیز زمانی استفاده می شود که کلیه های فرد به درستی کار نمی کنند.
• کمپلکس توبروس اسکلروزیس: توبروس اسکلروزیس یک بیماری است که باعث تشنج و ناتوانی های ذهنی و همچنین تشکیل تومور در بسیاری از اندام های مختلف می شود.
• بیماری فون هیپل-لیندو (VHL): افراد مبتلا به این اختلال ارثی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان کلیه هستند. این اختلال باعث ایجاد تومورهای غیرسرطانی در رگ های خونی شما، به طور معمول در چشم و مغز شما می شود.

تومور روی کلیه چقدر جدی است؟

بستگی دارد. برخی از تومورهای کلیه خوش خیم (غیر سرطانی) هستند. این تومورها به طور کلی کوچکتر از تومورهای سرطانی هستند و به سایر قسمت های بدن سرایت نمی کنند. برداشتن جراحی رایج ترین درمان برای تومورهای غیر سرطانی کلیه است.

چه تومور کلیه سرطانی باشد یا غیرسرطانی، باید در اسرع وقت درمان را پیش ببرید تا از عوارض جلوگیری کنید.

نحوه تشخیص سرطان کلیه

اگر  فردی علائم سرطان کلیه را دارد، پزشک یک تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی انجام می دهد. آنها همچنین ممکن است آزمایش های خاصی را تجویز کنند که می تواند به تشخیص و ارزیابی سرطان کمک کند. این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تجزیه و تحلیل ادرار: نمونه ای از ادرار برای بررسی وجود خون مورد آزمایش قرار می گیرد. حتی آثار بسیار کوچکی از خون که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست را می توان در آزمایش نمونه های ادرار تشخیص داد.
• آزمایش خون: این آزمایش ها تعداد هر یک از انواع مختلف سلول های خونی را می شمارند و همچنین الکترولیت های مختلف بدن را بررسی می کنند. آزمایش خون می‌تواند نشان دهد که تعداد گلبول‌های قرمز خون خیلی کم است (کم خونی)، یا عملکرد کلیه شما مختل شده است (با مشاهده کراتینین). در رابطه با آزمایش کراتینین بیشتر بخوانید.
• سی تی اسکن: این یک اشعه ایکس ویژه است که از رایانه برای ایجاد یک سری تصاویر یا برش هایی از داخل بدن استفاده می کند. این آزمایش اغلب با کنتراست داخل وریدی (رنگ) انجام می شود. افراد مبتلا به اختلال عملکرد کلیه ممکن است نتوانند رنگ را دریافت کنند.
• تصویربرداری MRI: این آزمایشی است که با استفاده از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و کامپیوتر، تصاویری از داخل بدن تولید می کند.
• اولتراسوند: این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می کند که از طریق بافت های بدن منتقل می شود تا تصاویری را ایجاد کند که روی مانیتور نمایش داده می شوند. این آزمایش برای تشخیص تومورهایی که چگالی متفاوتی با بافت های سالم دارند، مفید است.
• بیوپسی توده کلیوی: در طی این روش، یک سوزن نازک به داخل تومور وارد می شود و نمونه کوچکی از بافت برداشته می شود (بیوپسی). آسیب شناس بافت را زیر میکروسکوپ بررسی می کند تا ببیند آیا سلول های سرطانی وجود دارد یا خیر. از آنجایی که بیوپسی برای سرطان کلیه همیشه کاملاً قابل اعتماد نیست، پزشک ممکن است این آزمایش را توصیه کند یا ندهد.

در رابطه با ازمایش کلیه بیشتر بخوانید.

مراحل سرطان کلیه چیست؟

بیشتر سرطان ها بر اساس مرحله گروه بندی می شوند، توصیفی از سرطان که به برنامه ریزی درمان کمک می کند. مرحله سرطان بر اساس موارد زیر است:

• محل و اندازه تومور.
• میزان تأثیر غدد لنفاوی.
• درجه گسترش سرطان به سایر بافت ها و اندام ها.

پزشک از اطلاعات آزمایش‌های مختلف از جمله CT، MRI و بیوپسی برای تعیین مرحله سرطان استفاده می‌کند.

• مرحله اول: تومور 7 سانتی متر (سانتی متر) یا کوچکتر است و فقط در کلیه قرار دارد. به غدد لنفاوی یا بافت های دیگر سرایت نکرده است. (گره های لنفاوی «فیلترهای» کوچکی هستند که میکروب ها و سلول های سرطانی را به دام می اندازند و سلول های مبارزه کننده با عفونت را ذخیره می کنند.).
• مرحله دوم: تومور بزرگتر از 7 سانتی متر است اما هنوز فقط در کلیه وجود دارد. به غدد لنفاوی یا بافت های دیگر سرایت نکرده است.
• مرحله سوم: تومور به عروق خونی اصلی – سیاهرگ کلیوی و ورید اجوف تحتانی – یا به بافت اطراف کلیه یا غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته است.
• مرحله چهارم: تومور در خارج از کلیه به غده فوق کلیوی (غده کوچکی که در بالای کلیه قرار دارد) یا به غدد لنفاوی دوردست یا سایر اندام ها گسترش یافته است.

تومورها نیز درجه بندی می شوند، که روشی برای رتبه بندی تومور بر اساس میزان غیر طبیعی بودن سلول های آن است. درجه بندی تومور همچنین می تواند به پزشک بگوید که احتمال رشد تومور چقدر سریع است. تومورهایی که سلول های آنها شبیه سلول های طبیعی نیستند و به سرعت تقسیم می شوند، تومورهای درجه بالا نامیده می شوند. تومورهای درجه بالا نسبت به تومورهای درجه پایین تمایل به رشد و گسترش سریعتر دارند.

در رابطه با آزمایش سرطان بیشتر بخوانید.

سرطان کلیه چگونه درمان می شود؟

درمان سرطان کلیه به مرحله و درجه تومور و همچنین سن و سلامت کلی بستگی دارد. گزینه ها شامل جراحی، فرسایش، پرتودرمانی، درمان دارویی هدفمند، ایمونوتراپی و گاهی اوقات شیمی درمانی است.

عمل جراحی

جراحی درمان انتخابی برای اکثر مراحل سرطان کلیه است. ممکن است چندین گزینه جراحی در نظر گرفته شود، از جمله:

نفرکتومی جزئی: جراح بخشی از کلیه را که حاوی تومور است برمی دارد.
نفرکتومی رادیکال: جراح کل کلیه و مقداری از بافت اطراف آن را برمی دارد. آنها همچنین ممکن است برخی از غدد لنفاوی را در این ناحیه بردارند.

هنگامی که یک کلیه برداشته می شود، کلیه باقی مانده معمولاً قادر به انجام کار هر دو کلیه است.

فرسایش

گاهی اوقات گرما و سرما می توانند سلول های سرطانی را از بین ببرند. افرادی که کاندید عمل جراحی نیستند ممکن است از کرایوآبلیشن یا فرسایش فرکانس رادیویی بهره مند شوند.

کرایوآبلیشن: در طی این روش، پزشک یک سوزن را از طریق پوست وارد تومور کلیه می کند. سپس سلول های سرطانی با گاز سرد منجمد می شوند.
فرسایش با فرکانس رادیویی: پزشک یک سوزن را از طریق پوست وارد تومور کلیه می کند. سپس یک جریان الکتریکی از سلول های سرطانی عبور می کند تا آنها را از بین ببرد.

پرتو درمانی

اگر فرد فقط یک کلیه دارد یا اگر واجد شرایط جراحی نباشد، ممکن است پزشک پرتودرمانی را توصیه کند. پرتودرمانی اغلب برای کاهش علائم سرطان کلیه مانند درد استفاده می شود.

درمان دارویی هدفمند

دارودرمانی هدفمند ویژگی های خاصی را که به رشد سلول های سرطانی کمک می کند، مسدود می کند. به عنوان مثال، این داروها می توانند رشد رگ های خونی جدید یا پروتئین هایی را که سرطان را تغذیه می کنند، متوقف کنند.

درمان دارویی هدفمند اغلب زمانی استفاده می شود که جراحی گزینه ای نباشد. در برخی موارد، این داروها ممکن است پس از جراحی برای کاهش خطر عود سرطان تجویز شوند.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی از داروهای خاصی برای تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده می کند. به نوبه خود، این به بدن کمک می کند تا سلول های سرطانی را به طور موثرتری شناسایی و از بین ببرد. ایمونوتراپی ممکن است به عنوان یک درمان مستقل یا همراه با جراحی انجام شود.

شیمی درمانی

شیمی درمانی یک درمان استاندارد برای سرطان کلیه نیست. اما در برخی موارد می تواند مفید باشد، معمولاً فقط پس از انجام ایمونوتراپی و درمان دارویی هدفمند. داروهای شیمی درمانی از طریق دهان یا از طریق ورید (داخل وریدی) مصرف می شوند و به طور کلی به خوبی تحمل می شوند.

آیا سرطان کلیه قابل پیشگیری است؟

از آنجایی که علت دقیق سرطان کلیه ناشناخته است، راهی برای پیشگیری از آن وجود ندارد. با این حال، ممکن است بتوانید با سیگار نکشیدن و مدیریت برخی شرایط مانند فشار خون بالا، دیابت و چاقی، خطر خود را کاهش دهید.

مطلب پیشنهادی: آزمایش قند خون

نجوه پیشگیری از ابتلا به سرطان کلیه

انجام اقداماتی برای بهبود سلامت ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان کلیه کمک کند. برای کاهش خطر، سعی کنید:

• ترک سیگار. اگر سیگار می کشید، آن را ترک کنید. گزینه های زیادی برای ترک وجود دارد، از جمله برنامه های حمایتی، داروها و محصولات جایگزین نیکوتین. به پزشک خود بگویید که می خواهید ترک کنید و گزینه های خود را با هم در میان بگذارید.
• وزن سالم را حفظ کنید. برای حفظ وزن سالم کار کنید. اگر دارای اضافه وزن یا چاق هستید، کالری مصرفی روزانه خود را کاهش دهید و سعی کنید بیشتر روزهای هفته از نظر بدنی فعال باشید. از پزشک خود در مورد سایر استراتژی های سالم برای کمک به کاهش وزن سوال کنید.
• فشار خون بالا را کنترل کنید. از پزشک خود بخواهید فشار خون شما را در نوبت بعدی بررسی کند. اگر فشار خون شما بالا است، می توانید در مورد گزینه های کاهش اعداد صحبت کنید. اقدامات سبک زندگی مانند ورزش، کاهش وزن و تغییر رژیم غذایی می تواند کمک کننده باشد. برخی از افراد ممکن است نیاز به افزودن داروهایی برای کاهش فشار خون خود داشته باشند. گزینه های خود را با پزشک خود در میان بگذارید.

آیا سرطان کلیه قابل درمان است؟

مانند بسیاری از سرطان ها، سرطان کلیه نیز زمانی قابل درمان است که در مراحل اولیه تشخیص داده شود. به طور کلی، اگر سرطان زود تشخیص داده شود، قبل از اینکه از پوشش بیرونی کلیه عبور کند، سرطان کلیه اغلب قابل درمان است.