مقدمه: تستوسترون به عنوان یک هورمون جنسی “مردانه” شناخته می شود و زنان نیز در مقادیر کمتری تستوسترون دارند. سطح تستوسترون می تواند با اهداف فرد برای زندگی سالم تر و شادتر تداخل داشته باشد. تستوسترون مسئول بسیاری از ویژگی ها و عملکردهای اساسی در بدن مرد است. با انجام آزمایش تستوسترون مشخص می شود که آیا سطح تستوسترون فرد در محدوده طبیعی متناسب با سنی که دارد قرار دارد یا خیر.
با اندازه‌گیری سطح تام تستوسترون در بدن، می‌توانید عواملی را که ممکن است در میل جنسی، توده استخوانی، توزیع چربی، توده عضلانی یا تولید گلبول‌های قرمز خون و اسپرم اختلال ایجاد کند، شناسایی کنید.
آزمایش سطح تستوسترون چیست؟
آزمایش تستوسترون میزان تستوسترون موجود در نمونه خون فرد را اندازه گیری می کند. تستوسترون به عنوان یک هورمون جنسی “مردانه” شناخته می شود، اما زنان نیز در مقادیر کمتری تستوسترون دارند.
تستوسترون به شکل های زیر در بدن تولید می شوند:
- بیضه ها (یا بیضه ها)، بخشی از دستگاه تناسلی مرد که اسپرم می سازد
- تخمدان ها، بخشی از دستگاه تناسلی زنانه که تخمک می سازد
- غدد فوق کلیوی، اندام هایی در بالای هر کلیه که چندین هورمون را می سازند
در دوران بلوغ مردان، تستوسترون باعث موهای بدن، رشد ماهیچه ها و عمیق شدن صدا می شود. در بزرگسالی، میل جنسی را کنترل می کند، توده عضلانی را حفظ می کند و به ساخت اسپرم کمک می کند. در زنان، تستوسترون برای رشد استخوان ها و ماهیچه ها و اندام های سالم مهم است.
اشکال مختلفی از تستوسترون در خون وجود دارد که ممکن است برای کمک به شناسایی برخی از اختلالات در سلامتی فرد اندازه گیری شود. بیشتر تستوسترون به پروتئین ها متصل است. پروتئین ها مانع از استفاده بافت های فرد از تستوسترون می شوند که به کنترل میزان تستوسترون “فعال” در بدن کمک می کند. تستوسترونی که به پروتئین ها متصل نیست، تستوسترون آزاد نامیده می شود. تستوسترون آزاد روی بافت های فرد اثر می گذارد.
سه نوع آزمایش خون این اشکال مختلف تستوسترون را اندازه گیری می کند:
- آزمایش تستوسترون تام تستوسترون آزاد و تستوسترون متصل به پروتئین ها را اندازه گیری می کند. این رایج ترین نوع آزمایش است.
- یک آزمایش تستوسترون آزاد فقط شکل “فعال” تستوسترون را اندازه گیری می کند. این آزمایش کمتر رایج است، اما ممکن است برای تشخیص برخی شرایط پزشکی مفید باشد.
- یک آزمایش تستوسترون بیولوژیک، تستوسترون آزاد و تستوسترون را که به پروتئین خون به نام آلبومین متصل است، اندازه گیری می کند. این آزمایش معمولا انجام نمی شود. اما مانند یک آزمایش تستوسترون آزاد، ممکن است به تشخیص برخی از شرایط پزشکی کمک کند.
نام‌های دیگر: تستوسترون سرم، تستوسترون تام، تستوسترون آزاد، تستوسترون بیولوژیک
در آزمایش تستوسترون چه چیزی آزمایش می شود؟
تستوسترون اصلی ترین هورمون جنسی مردانه است. این ماده توسط مردان و زنان تولید می شود، اگرچه معمولاً در مردان به مقدار بسیار بیشتری تولید می شود.
تستوسترون به بلوغ اندام های جنسی مردانه و تولید اسپرم کمک می کند. به رشد موهای صورت و بدن و عمیق تر شدن صدا کمک می کند. همچنین میل جنسی شما را تحت تاثیر قرار می دهد. تستوسترون در رشد عضلات شما نقش دارد.
در دوران بلوغ، مردان شروع به تولید مقادیر زیادی تستوسترون می کنند. این عمدتا در بیضه ها، همچنین در غدد فوق کلیوی شما ساخته می شود.
زنان مقدار کمی تستوسترون در تخمدان ها، غدد فوق کلیوی و سایر بافت های بدن خود تولید می کنند. مقداری از آن تجزیه می شود و نوعی استروژن به نام استرادیول را ایجاد می نماید.
آزمایش خون برای تستوسترون می تواند نشان دهد که چه مقدار از این هورمون جنسی مهم در بدن شما وجود دارد.
در طول آزمایش سطح تستوسترون چه اتفاقی می افتد؟
نمونه خون برای آزمایش تستوسترون باید صبح بین ساعت 7 تا 10 گرفته شود. در این ساعات، سطح تستوسترون فرد معمولاً بالاترین میزان است.
یک پزشک یا تکنسین آزمایشگاه با استفاده از یک سوزن کوچک از سیاه رگ بازوی فرد نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این آزمایش معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.
چرا به آزمایش تستوسترون نیاز است؟
پزشک ممکن است آزمایش خون برای تستوسترون را در موارد زیر پیشنهاد کند:
- بیمار برای باردار شدن مشکل دارد – هم زن و هم مرد را می توان آزمایش کرد
- مردی که در نعوظ مشکل دارد
- مردی با میل جنسی پایین
- زن با ویژگی های مردانه، مانند موهای زیاد بدن یا صدای بم
- بلوغ خیلی زودرس یا دیررس
برخی از بیماری ها نیز می توانند بر میزان تستوسترون خون تأثیر بگذارند. اینها شامل دیابت، اوریون و تومورهای روی بیضه یا تخمدان است.
افرادی که الکل زیاد می نوشند نیز ممکن است سطح تستوسترون پایینی داشته باشند.
چگونه باید برای آزمون آماده شوم؟
آنچه باید قبل از آزمایش انجام دهید به آزمایش خونی که انجام می دهید بستگی دارد.
ممکن است لازم باشد صبح زود آزمایش خون ناشتا بدهید. بررسی کنید که آخرین بار چه زمانی مجاز به غذا خوردن هستید. نوشیدن جرعه جرعه آب در صبح خوب خواهد بود.
معمولاً می توانید به مصرف داروهای معمول خود ادامه دهید.
بهتر است با پزشک خود یا مسئولین آزمایشگاه بالینی مشورت کنید. از آنها بپرسید که آیا قبل از انجام آزمایش خون باید کاری انجام دهید.
نتیجه آزمایش تستوسترون به چه معناست؟
بسیاری از چیزها می توانند بر نتایج آزمایش خون تستوسترون تأثیر بگذارند، از جمله سن، سلامتی و اتفاقاتی که در بدن فرد می افتد. نتیجه خارج از محدوده طبیعی ممکن است به این معنی نباشد که فرد مشکل سلامتی دارد.
معمولا باید نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید، منظور آنها چیست و چه چیزی در آینده خواهد آمد.
درنتیجه بسته به اینکه کدام آزمایش انجام شده است، سن فرد، علائم، نتایج آزمایشات دیگر، و سایر شرایطی که ممکن است داشته باشد، نتایج آزمایش فرد ممکن است معنای متفاوتی داشته باشد. بنابراین، بهتر است از پزشک خود بخواهید که نتایج آزمایش را توضیح دهد.
آزمایش سطح تستوسترون به تنهایی نمی تواند هیچ بیماری سلامتی را تشخیص دهد، اما نتایج غیرطبیعی همراه با علائم ممکن است نشانه ای از یک مشکل سلامتی باشد.
در مردان، سطوح تستوسترون پایین ممکن است ناشی از شرایط مختلف باشد، از جمله:
- بیماری های مزمن (طولانی مدت) مانند بیماری کبد یا کلیه
- اختلال غده هیپوفیز
- تومورهای خوش خیم (نه سرطان)
- آسیب به بیضه ها
- اختلال مصرف الکل
- برخی بیماری های ژنتیکی مانند سندرم کلاین فلتر
در زنان سطوح پایین تستوسترون طبیعی است، اما سطوح بسیار پایین ممکن است نشانه ای از موارد زیر باشد:
- یک اختلال غده فوق کلیوی
- اختلال غده هیپوفیز
- یک اختلال تخمدان
در مردان، سطح تستوسترون بالا ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- تومور در بیضه
- استفاده از استروئید
- یک اختلال غده آدرنال، مانند هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH)
در زنان، سطح تستوسترون بالا ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- سرطان تخمدان
- یک اختلال غده آدرنال، مانند هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH)
- اختلال در غده هیپوفیز
اگر نتایج طبیعی نیست، همیشه به این معنی نیست که فرد یک بیماری پزشکی دارد که نیاز به درمان دارد. کاهش سطح تستوسترون با افزایش سن طبیعی است و برخی داروها می توانند بر نتایج تأثیر بگذارند. اگر در مورد نتایج سؤالی دارید، با پزشک خود مشاوره نمایید.
