مقدمه: در ماه جولای، اولین آزمایش خون مستقیم که برای ارزیابی خطر ابتلای کاربر به بیماری آلزایمر طراحی شده بود، وارد بازار شد. دکتر زالدی آزمایشی که تحت بررسی سازمان غذا و دارو (FDA) قرار نگرفته است، سطح پروتئینی به نام بتا آمیلوئید را اندازهگیری میکند که جزء کلیدی پلاکهایی است که در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر تشکیل میشود و عملکرد مغز را مختل میکند. تشخیص زودهنگام آلزایمر درواقع با بررسی سطح این پروتئین به شما اطلاعات می دهد.
زالدی تان، مدیر پزشکی مرکز جونا گلدریچ برای آلزایمر و اختلالات حافظه و کرسی اعطایی کارمن و لوئیس وارشاو در نورولوژی در Cedars-Sinai، با اتاق خبر Cedars-Sinai برای پاسخ به سؤالات مربوط به این آزمایش و همچنین آزمایش های خون مشابهی که در حال توسعه هستند به گفتگو نشست. پاسخ به سوالات در بخش سوالات پرتکرار آورده شده است.
آزمایش خون ممکن است علائم اولیه آلزایمر را در مغز تشخیص دهد
- بیماری آلزایمر یک تشخیص بالینی است و هنوز هیچ آزمایش تشخیصی ساده و واحدی وجود ندارد.
- تست های تشخیصی موجود می توانند تهاجمی، پرهزینه و زمان بر باشند.
- توسعه یک آزمایش تشخیصی ساده و زودهنگام می تواند به هدف قرار دادن استفاده از داروهای جدید آلزایمر برای افراد در مراحل اولیه این بیماری کمک کند.
- یک تیم بین المللی دریافته اند که آزمایش خونی که نوع خاصی از تاو را تشخیص می دهد در تشخیص تغییرات آمیلوئید و تاو در مغز موثر است.
بر اساس مطالعه جدیدی که در JAMA Neurology منتشر شده است، آزمایش خونی که بیماری آلزایمر را غربال می کند، نویدبخش تشخیص تغییرات در سطوح آمیلوئید بتا و پروتئین تاو در مغز سال ها قبل از ظهور علائم است.
با وجود بیماری آلزایمر که بیش از 55 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده است، هنوز هیچ راه قابل اعتماد و ساده ای برای تشخیص این بیماری وجود ندارد.
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، این منجر به وضعیتی در ایالات متحده شده است که در آن کمتر از نیمی از افراد مبتلا به زوال عقل توسط پزشک تشخیص داده شده اند. پزشکان معمولاً با گرفتن سابقه علائم و کنار گذاشتن احتمال سایر انواع زوال عقل، مانند زوال عقل عروقی، با استفاده از اسکن یا آزمایش مایع مغزی نخاعی، تشخیص را انجام می دهند. اینها همه وقت گیر، پرهزینه و بالقوه تهاجمی هستند.
عدم دقت در آزمایش به این معنی است که تشخیص بیماری در مراحل اولیه دشوار است. نتیجه این است که گزینههای درمانی معدودی که برای بیماری آلزایمر در دسترس هستند و ممکن است مؤثرترین باشند، نمیتوانند زودتر شروع شوند و همچنین طراحی آزمایشهایی در مراحل اولیه بیماری برای تعیین اینکه آیا داروهای خاصی در صورت شروع در این بیماری مؤثر هستند یا خیر، دشوار است.
چرا تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر بسیار مهم است؟
تشخیص زودهنگام می تواند هزینه های مراقبت های بهداشتی را به طور کلی کاهش دهد، زیرا حتی اگر درمان بیماری آلزایمر امکان پذیر نباشد، به مدیریت سایر شرایط مزمن و کاهش بستری شدن در بیمارستان کمک می کند. CDC تخمین می زند تا 64000 دلار برای هر فرد مبتلا به زوال عقل با تشخیص زودهنگام ذخیره شود.
دکتر دیوید هانتر، استادیار نورولوژی در دانشکده پزشکی مک گاورن در UTHealth هیوستون، در ایمیلی به Medical News Today گفت که ابزارهای بیشتری برای تشخیص بیماری آلزایمر مورد استقبال قرار خواهد گرفت:
“به عنوان متخصص آلزایمر، ما بسیار خواهان آزمایش خونی هستیم که تشخیص را تایید کند. این در سال گذشته بسیار ضروری شده است، زیرا اکنون یک داروی مورد تایید FDA برای آلزایمر وجود دارد که ما آن را درمان اصلاح کننده بیماری (DMT) می نامیم. در حال حاضر، ما به اسکن PET یا پانکچر کمری تکیه می کنیم. هر دو آزمایش گران و تا حدودی تهاجمی هستند.”
مطلب پیشنهادی: آزمایش خون چیست؟
آیا آزمایش خون آلزایمر می تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند؟
درواقع این تست یک آزمایش خون ساده یا آزمایش بزاق انجام شده است که می تواند تعیین کند که آیا فردی دارای مشخصه آمیلوئید بتا و تاو در مغز است یا خیر. یکی از چالشهای ایجاد شده در آزمایش خون این است که سد خونی مغزی میزان مواد موجود در مغز را از رسیدن به جریان خون محدود میکند. بعلاوه، پروتئین های تاو و آمیلوئید، طبیعتاً چسبنده هستند.
تحقیقات قابل توجهی برای تعیین شکل تاو موجود در خون انجام شده است که به احتمال زیاد نشان دهنده افزایش سطح تاو و آمیلوئید در مغز است و نه در جای دیگر بدن. تحقیقات قبلی نسبت اشکال خاصی از آمیلوئید بتا را در مقایسه با سایر اشکال بررسی کرده است و p-tau217 نیز به عنوان شکلی از تاو ظاهر شده است که نشان دهنده ایجاد آمیلوئید و تاو در مغز است.
در سال 2023، یک آزمایش خون برای تشخیص پروتئین بتا آمیلوئید توسط شرکتی به نام AD-Detect ساخته و در دسترس قرار گرفت. آنها همچنین سنجش ALZpath pTau217 را ایجاد کردند که فقط در دسترس محققان است اما به آنها اجازه می دهد تا این شکل از تاو را در آزمایش خون تشخیص دهند.
این به صورت رایگان در اختیار یک گروه بین المللی از محققان مستقر در سراسر اسکاندیناوی، اروپا و ایالات متحده قرار گرفت تا تعیین کنند چگونه این روش در مقایسه با استفاده از مایع مغزی نخاعی برای نشانگرهای زیستی مورد استفاده برای تشخیص بیماری آلزایمر است.
تشخیص آمیلوئید بتا، پروتئین تاو در مغز
محققان دادههای سه منبع را مورد بررسی قرار دادند – گروهی از افراد در معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر – و دو مورد دیگر بانکهای زیستی بودند که برای بررسی شرایط عصبی یا پیری و زوال عقل ایجاد شده بودند. در مجموع 786 شرکت کننده با میانگین سنی 66 سال شامل 504 شرکت کننده زن و 282 شرکت کننده مرد بودند.
تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که این روش میتواند افرادی را شناسایی کند که در آنها سطوح غیرطبیعی آمیلوئید بتا و تاو وجود دارد، اما بررسی نکردند که آیا این با بروز بیماری آلزایمر مرتبط است یا خیر. محققان این روش را در ارتباط با داده های تصویربرداری آزمایش کردند.
آنها دریافتند که این روش تشخیص دقیقتر آتروفی هیپوکامپ را ارائه میکند و از نظر توانایی آن در تشخیص سطوح غیرطبیعی آمیلوئید بتا و تاو به عنوان آزمایش مایع مغزی نخاعی مشابه است. این مورد در سه گروه وجود داشت.
نویسندگان گفتند که این روش میتواند سطوح غیرطبیعی آمیلوئید بتا و تاو را در 80 درصد از شرکتکنندگان مورد آزمایش تشخیص دهد و 20 درصد باقیمانده به تصویربرداری تأییدی یا آزمایش مایع مغزی نخاعی نیاز دارند. آنها ادعا کردند که این دقیق تر از ابزارهای تشخیصی فعلی است و می تواند برای شناسایی افراد برای مداخله زودهنگام با درمان های دارویی نوظهور طراحی شده برای کاهش تجمع آمیلوئید استفاده شود.
سوالات پرتکرار
این آزمایشات خون جدید چه چیزی را اندازه گیری می کند؟
آزمایشهای خون برای بیماری آلزایمر روشی مناسب برای بیماران فراهم میکند تا ببینند آیا ممکن است سالها قبل از شروع مشکلات حافظه، تغییرات یا آسیبشناسی نوع آلزایمر در مغزشان ایجاد شود یا خیر. چالشی که در اینجا وجود دارد این است که این تغییرات مغزی لزوماً به معنای ابتلا به بیماری آلزایمر نیست که یک تشخیص بالینی است. کاری که آزمایشهای خون انجام میدهند، بررسی ردپای پروتئینهای خاصی است که در بیماران مبتلا به آلزایمر ایجاد میشوند.
چه کسانی باید این نوع آزمایش خون را انجام دهند؟
اول، مهم است که به یاد داشته باشید که آزمایشی که در حال حاضر در بازار وجود دارد توسط FDA ارزیابی یا تایید نشده است. هیچ یک از تست های مشابه دیگر که در حال توسعه هستند، ندارند. و این آزمایشهای خون واقعاً باید برای افرادی که در معرض خطر هستند یا علائم اولیه مشکلات حافظه دارند، رزرو شود. این نوع آزمایشات خون برای افرادی که فاکتورهای خطر قابل توجهی برای ایجاد مشکلات حافظه ندارند و یا هیچ مشکل عملکردی یا اجتماعی مرتبط با تغییرات شناختی ندارند، جایی ندارد.
آیا آزمایش خون به تنهایی اطلاعات کافی برای تشخیص مشکلات بالقوه حافظه را فراهم می کند؟
فقط یک پزشک آموزش دیده می تواند و آزمایش خون به تنهایی به این سوال پاسخ نمی دهد. بنابراین، برای افرادی که به این نوع آزمایشات خون علاقه مند هستند، پیشنهاد می کنم که بیماران ابتدا با متخصص مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنند تا ببینند آیا این آزمایش ها برای آنها مناسب است یا خیر.
جایگزین های این تست های جدیدتر موجود در بازار مواردی مانند تست شناختی، معاینه عصبی، یا مشاوره با متخصصان حافظه است. این آزمایشهای خون تنها یک نقطه داده یا بخشی از اطلاعات را در میان بسیاری از مواردی که باید جمعآوری شوند تا مشخص شود که آیا کسی علائم اولیه بیماری آلزایمر را دارد یا خیر، ارائه میکند.
آیا این آزمایشات خون به بیماران کمک می کند تا واجد شرایط برخی از درمان های جدید بیماری آلزایمر مانند lecanemab شوند؟
در حال حاضر، ما وجود آمیلوئید بتا را در مغز تأیید میکنیم و بیماران را برای این درمانها از طریق اسکن PET مغز یا سوراخ کمری برای آزمایش مایع مغزی نخاعی واجد شرایط میکنیم. این آزمایشهای خون باید بیشتر مورد آزمایش قرار گیرند و باید توسط FDA تأیید شوند تا از قابلاعتماد بودن آنها قبل از استفاده برای واجد شرایط بودن بیماران برای این درمانهای جدید اطمینان حاصل شود.
عوامل خطر بیماری آلزایمر چیست؟
سن یکی از عوامل خطر اصلی برای ابتلا به زوال عقل در مراحل بعدی زندگی است. سایر موارد شامل سابقه خانوادگی، به ویژه ابتلا به زوال عقل در یکی از بستگان درجه یک است. افرادی که آسیب مغزی ضربه ای داشته اند یا سکته مغزی کرده اند یا بیماری پارکینسون یا سایر بیماری های عصبی دارند نیز ممکن است در معرض خطر ابتلا به زوال عقل باشند.
افراد برای کاهش خطر ابتلا به آلزایمر چه کاری می توانند انجام دهند؟
بنابراین، کاری که ما باید انجام دهیم این است که مطمئن شویم مغز ما خون مورد نیاز خود را دریافت می کند و این به بهترین وجه با یک سبک زندگی سالم تضمین می شود: رژیم غذایی خوب، خواب خوب، ورزش، افزایش اجتماعی شدن برای اطمینان از این ارتباطات بین سلول های مغزی. خوب و سالم هستند و البته، محافظت از مغز در برابر ضربه با استفاده از کلاه ایمنی هنگام دوچرخه سواری یا اسکیت سواری، بستن کمربند ایمنی هنگام رانندگی، مهم است. بنابراین، واقعاً ترکیبی از چیزها به منظور کاهش خطر کلی است. درست مانند کاری که برای قلب و بدن خود انجام می دهیم، برای کاهش خطر بیماری های مغزی، از جمله بیماری آلزایمر، باید رویکردی چندوجهی داشته باشیم.