آزمایش اعتیاد

آزمایش اعتیاد یکی از روش‌های تشخیص اعتیاد به مواد مخدر و الکل است که در بیشتر کشورها، از جمله ایران، به منظور تشخیص و مدیریت اعتیاد استفاده می شود. مراحل انجام آزمایش اعتیاد در ایران شامل چند مرحله است که در ادامه به تفصیل بررسی خواهد شد.

1. درخواست آزمایش
   مرحله اول در انجام آزمایش اعتیاد، درخواست آزمایش است. برای انجام این آزمایش، باید درخواستی را از پزشک یا مرکز آزمایش دریافت کرد. این درخواست شامل نام فرد مورد نظر، نوع آزمایش، نوع نمونه و دلایل درخواست آزمایش است.

2. جمع آوری نمونه
   پس از درخواست آزمایش، نمونه برای آزمایش جمع آوری می شود. نوع نمونه بستگی به نوع آزمایش دارد، اما به طور عمومی نمونه های ادرار، خون، مو و یا ترشحات دهان جمع آوری می شوند. برای جمع آوری نمونه ادرار، فرد مورد نظر باید نمونه ادرار خود را در یک ظرف به آزمایشگاه بدهد. برای جمع آوری نمونه خون، یک سرنگ استفاده می شود تا از رگ فرد مورد نظر خون جمع آوری شود. برای جمع آوری نمونه مو، موهای فرد مورد نظر از قسمتی از بدن جمع آوری می شود و برای جمع آوری نمونه ترشحات دهان، باید با یک واترپایپ این نمونه از دهان فرد جمع آوری شود.

3. ارسال نمونه به آزمایشگاه

   پس از جمع آوری نمونه، باید نمونه به آزمایشگاه ارسال شود. این کار می‌تواند توسط فرد مورد نظر صورت گیرد یا از طریق نماینده‌هایی که برای این منظور از سوی آزمایشگاه‌ها منتخب می‌شوند، انجام شود. در صورت ارسال نمونه توسط فرد مورد نظر، باید توجه داشت که نمونه در ظروف بهداشتی مناسب قرار داده شده و به سرعت به آزمایشگاه ارسال شود. در غیر این صورت، نمونه ممکن است در طول راه آلوده شود و نتایج آزمایش را تحت تأثیر قرار دهد.

   4. آنالیز نمونه
      آنالیز نمونه به معنای تحلیل و بررسی نمونه در آزمایشگاه با استفاده از ابزارهای مخصوص است. در آزمایش اعتیاد، نمونه جمع آوری شده برای تشخیص وجود مواد مخدر در بدن بررسی می شود. برای هر نوع آزمایش، روش‌های مختلفی وجود دارد. در آزمایش اعتیاد به ادرار فرد مورد نظر، ابتدا نمونه ادرار در ظرف خاصی قرار می گیرد و سپس با استفاده از روش های مختلفی مانند ایمونوآسی، گاز کروماتوگرافی-جفت باطنی، یا کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی، بررسی می شود.

   5. اعلام نتیجه
      پس از انجام آزمایش و تحلیل نمونه، نتیجه به پزشک یا فردی که درخواست آزمایش را داده بود، اعلام می شود. در صورتی که نتیجه مثبت باشد و وجود مواد مخدر در بدن تشخیص داده شود، پزشک معالج باید برای تشخیص و درمان اعتیاد فرد، برنامه‌ی درمانی مناسبی را تعیین کند. همچنین، در بعضی موارد، اطلاعات مربوط به آزمایش به دستگاه‌های قضایی یا مسئولین قضایی ارسال می‌شود.

در صورتی که نتیجه آزمایش منفی باشد و وجود مواد مخدر در بدن فرد تشخیص داده نشود، به فرد مورد نظر اطلاع داده می‌شود و نیازی به درمان اعتیاد ندارد. اما لازم به ذکر است که در صورتی که فرد به صورت منظم مواد مخدر مصرف کند، با انجام آزمایش در زمان‌های مختلف، احتمال تشخیص اعتیاد بیشتر می‌شود.

لازم به ذکر است که برای جمع آوری نمونه و انجام آزمایش اعتیاد، لازم است که از طریق مراکز معتبر و با مجوز این کار انجام شود. همچنین، در ایران انجام آزمایش برای تشخیص مواد مخدر باید با مجوز دستگاه‌های مربوطه، مانند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صورت گیرد و تنها پزشکان مجاز به درخواست و انجام آزمایش هستند.