آزمایش هورمونی + تفسیر کامل با تحلیل نتیجه

آزمایش هورمونی چیست؟

آزمایش هورمونی برای تشخیص و ارزیابی عدم تعادل هورمونی که ممکن است شما را بیمار کند استفاده می شود. آزمایش هورمونی اغلب با استفاده از نمونه خون انجام می دهیم، اما برخی از آزمایشات به نمونه ادرار یا بزاق نیاز دارند. سطوح استروژن و تستوسترون و همچنین هورمون های غده آدرنال، مانند کورتیزول و هورمون رشد، پرولاکتین و سایر هورمون های غده هیپوفیز و هورمون های تیروئید مانند تیروکسین مرتب آزمایش می شوند.

آزمایش هورمونی در منزل

شما می توانید با ثبت آزمایش هورمونی در منزل در آزمایشگاه شبانه روزی آرامش و تعیین وقت مورد نظر به راحتی این آزمایش را در منزل یا محل کار خود بدون پرداخت هزینه اضافی جهت نمونه گیری در منزل انجام دهید.

پکیج های آزمایش هورمونی

آزمایش هورمونی برای زنان چیست؟

هورمون ها موادی هستند که پیام های شیمیایی را در بدن ارسال می کنند و تأثیرات مختلفی بر فرآیندهایی مانند رشد فیزیکی، تولید مثل و خلق و خو دارند.

افراد از هر جنس دارای طیف گسترده ای از هورمون ها در بدن خود هستند. آزمایش هورمونی برای زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، اغلب بر روی هورمون‌هایی متمرکز است که در بلوغ، باروری، یائسگی و شرایط سلامتی که در این جمعیت شایع‌تر است، نقش دارند.

آزمایش هورمونی ممکن است برای اهداف مختلفی در زنان و افرادی که در بدو تولد زن تعیین شده اند مورد استفاده قرار گیرد. آزمایش‌های هورمونی برای زنان می‌تواند برای تایید بارداری، ردیابی یائسگی، تشخیص عدم تعادل هورمونی و درک علت مشکلات سلامت باروری استفاده شود.

نقش تست های هورمونی برای زنان

زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، می توانند به دلایل مختلف آزمایش هورمونی انجام دهند. آزمایش هورمونی ممکن است برای تشخیص، نظارت و غربالگری استفاده شود:

• تشخیص: آزمایش هورمونی اغلب برای شناسایی علت علائم فرد استفاده می شود. آزمایش ممکن است در تشخیص بیماری هایی مانند تاخیر در رشد، ناباروری، یائسگی، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و انواع خاصی از تومورها مفید باشد.
• مانیتورینگ: پس از تشخیص بیماری برای فردی، ممکن است از آزمایشات مداوم برای ردیابی هر گونه تغییر در سلامتی وی، از جمله اینکه آیا درمان ها مؤثر هستند یا خیر، استفاده شود. آزمایش هورمونی برای زنان ممکن است برای نظارت بر افرادی که در حال انجام درمان های ناباروری یا سرطان هستند استفاده شود. آزمایش همچنین می تواند به نظارت بر سطح هورمون در زنان تراجنسیتی که تحت درمان هورمونی تأیید کننده جنسیت هستند کمک کند.
• غربالگری: گاهی ممکن است از آزمایش هورمونی برای غربالگری استفاده شود، که به دنبال مشکلات سلامتی قبل از وجود هر گونه علائم یا نشانه است. به عنوان مثال، آزمایش برخی هورمون‌ها ممکن است در دوران بارداری برای غربالگری مشکلات احتمالی سلامت جنین انجام شود. به‌علاوه، زنان و افرادی که در هنگام تولد به‌عنوان زنان در سنین باروری انتخاب شده‌اند، ممکن است قبل از جراحی یا بستری شدن در بیمارستان، آزمایش‌های هورمونی انجام دهند تا ببینند آیا باردار هستند یا خیر. آزمایشات بارداری نیز ممکن است قبل از حبس انجام شود.

چه کسی باید آزمایش بدهد؟

آزمایش هورمونی در زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، اغلب زمانی تجویز می شود که بیمار علائمی داشته باشد که نشان دهنده عدم تعادل هورمونی احتمالی باشد.

از آنجایی که هورمون ها بر بسیاری از سیستم های بدن تأثیر می گذارند، عدم تعادل هورمونی می تواند منجر به طیف گسترده ای از علائم شود. پزشکان ممکن است آزمایش هورمونی را در بیماران با یک یا چند مورد از علائم زیر پیشنهاد کنند:

• علائم یائسگی مانند خشکی واژن، گرگرفتگی و/یا مشکل خواب در افراد زیر 40 سال
• مشکل در باردار شدن یا ماندن
• علائم بارداری مانند پریود نشدن، حساس شدن سینه ها، حالت تهوع و تکرر ادرار
• خونریزی غیر طبیعی واژینال از جمله دوره های قاعدگی طولانی تر از حد معمول یا خونریزی بین دوره ها
• عدم وجود یا نامنظم بودن دوره های قاعدگی
• آکنه
• رشد غیر طبیعی مو

آزمایش هورمونی نیز برای تشخیص شرایط تیروئید استفاده می‌شود، که در زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زنان اختصاص داده شده است، شایع‌تر است. علائم بیماری تیروئید که ممکن است منجر به آزمایش هورمون شود عبارتند از:

• یبوست یا اسهال
• احساس سرما
• تغییرات خلق و خوی
• افزایش وزن غیر قابل توضیح
• احساس خستگی بسیار
• ضربان قلب آهسته یا
• نامنظم
• تحریک پذیری
• مشکل خواب
• تغییرات در پوست یا مو

همچنین اگر قبلاً شرایط سلامتی مرتبط با عدم تعادل هورمونی داشته اید، ممکن است آزمایش هورمونی نیز پیشنهاد شود. افرادی که مراقبت‌های پزشکی برای تغییر سطح هورمون دریافت می‌کنند ممکن است آزمایش‌های مداوم هورمونی برای نظارت بر پاسخ آنها به درمان داشته باشند.

اگر علائمی از عدم تعادل هورمونی یا نگرانی های دیگری در مورد سطح هورمون خود دارید، مهم است که با پزشک صحبت کنید. پزشک می تواند در تعیین اینکه آیا آزمایش هورمونی مناسب است و کدام آزمایش پانل هورمونی را انجام دهد کمک کند.

گرفتن نتایج آزمایش

ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است تماس بگیرد تا نتایج آزمایش هورمونی خود را با شما به اشتراک بگذارد، یا ممکن است بتوانید از طریق یک پورتال آنلاین به آنها دسترسی داشته باشید. ممکن است بخواهید یک قرار ملاقات با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بگیرید تا در مورد نتایج آزمایش هورمونی خود صحبت کنید، که معمولاً ظرف چند روز کاری در دسترس هستند.

در بسیاری از شرایط، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما یافته های آزمایش های هورمونی را همراه با سایر نتایج آزمایش در نظر می گیرد. اغلب الگوی نتایج آزمایش، به جای یک نتیجه واحد است که به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما امکان می دهد تا علت علائم شما را تعیین کند. به همین دلیل، پزشک شما نیز ممکن است صبر کند تا تمام نتایج آزمایش قبل از بررسی آنها با شما در دسترس باشد.

هورمون ها و نقش آن ها

هورمون چیست؟

هورمون ها پیام رسان های شیمیایی بدن هستند. آنها اطلاعات حیاتی را از طریق خون به سلول ها منتقل می کنند. به طور معمول، هورمون ها تنها بر سلول های خاص یا سلول های هدف از طریق گیرنده ها تأثیر می گذارند. آنها توسط غدد درون ریز تولید می شوند و از طریق جریان خون به بافت ها و اندام های مختلف می روند.

هر هورمونی هدف خاص خود را دارد که یک پیام کلیدی را به قسمت های خاصی از بدن منتقل می کند. به عنوان مثال، غده صنوبری هورمون ملاتونین را تولید و آزاد می کند. این از طریق جریان خون و مایع مغزی نخاعی در اطراف مغز گردش می کند، جایی که گیرنده ها این هورمون ها را تشخیص می دهند. سطوح بالاتر ملاتونین به بدن سیگنال می دهد که زمان استراحت فرا رسیده است.

هورمون های بدن اساساً مسئول کنترل و تعادل تقریباً هر سیستم اصلی هستند. هورمون‌ها بر رشد و تکامل شما تأثیر می‌گذارند، خلق و خوی شما را کنترل می‌کنند، نحوه مدیریت استرس را تعیین می‌کنند و بر نحوه تجزیه غذا توسط بدن تأثیر می‌گذارند. آزمایش هورمونی بهترین راه برای تعیین اینکه آیا سطح هورمون شما بر سلامت شما تأثیر منفی می گذارد یا خیر.

انواع مختلف هورمون ها چیست؟

غدد درون ریز در سراسر بدن قرار دارند. این غدد عبارتند از:

• هیپوتالاموس: تشنگی، گرسنگی، خواب، میل جنسی، خلق و خوی، دمای بدن و ترشح هورمون های دیگر را کنترل می کند.
• پاراتیروئید: کلسیم را کنترل می کند
• تایمس: سیستم ایمنی سازگار را کنترل می کند
• پانکراس: سطح قند خون را کنترل می کند
• تیروئید: ضربان قلب و کالری سوزی را کنترل می کند
• آدرنال: استرس و میل جنسی را کنترل می کند
• هیپوفیز: رشد را کنترل می کند
• پینه آل: خواب را کنترل می کند
• تخمدان ها در زنان: هورمون های جنسی زنانه را کنترل می کند
• بیضه ها در مردان: هورمون های جنسی مردانه را کنترل می کند

انواع مختلفی از هورمون ها در بدن وجود دارد. زمانی که دچار عدم تعادل هورمونی هستید، ممکن است در یک یا چند غدد مشکل داشته باشید. هورمون خاصی که نامتعادل است علائم و نشانه هایی را که در نتیجه تجربه می کنید تعیین می کند. برخی از هورمون های اصلی موجود در بدن عبارتند از:

• استروژن: میل جنسی را در مردان و زنان کنترل می کند و چرخه قاعدگی را در زنان تنظیم می کند
• پروژسترون: بر تغییرات بدن در طول بارداری تأثیر می گذارد
• تستوسترون: میل جنسی را در مردان و زنان کنترل می کند
• کورتیزول: استرس را کنترل می کند
• ملاتونین: ریتم شبانه روزی بدن و چرخه خواب را کنترل می کند
• سروتونین: چرخه خواب، اشتها و خلق و خو را کنترل می کند
• هورمون رشد: تولید مثل سلول ها و رشد بعدی آنها را کنترل می کند
• لپتین: اشتها را کنترل می کند و زمانی که سیر هستید سیگنال می دهد
• گرلین: اشتها را کنترل می کند و به شما سیگنال می دهد که گرسنه باشید
• انسولین: به قند موجود در جریان خون پاسخ می دهد

اگر هورمون های شما به خوبی متعادل باشند، رشد خواهید کرد. با این حال، عدم تعادل چیزی است که نمی توانید نادیده بگیرید.

آزمایش هورمونی برای مردان

با تست هورمون مردانه ما دریابید که آیا عدم تعادل هورمونی دارید که می تواند بر خلق و خو، سطح انرژی، میل جنسی یا عملکرد ورزشی شما تأثیر بگذارد. ما برای 3 تست کلیدی از جمله تستوسترون، گلوبولین اتصال به هورمون جنسی و شاخص آندروژن آزاد آزمایش می کنیم تا یک نمای کلی از سلامت هورمونی خود به شما ارائه دهیم.

چرا مردان باید آزمایش هورمونی دهند

هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون از بسیاری از عملکردهای بدن پشتیبانی می‌کنند و نقش مهمی در تولید اسپرم، میل جنسی سالم و حفظ قدرت و توده عضلانی دارند. بنابراین سطوح پایین‌تر از حد طبیعی تستوسترون می‌تواند منجر به کمبود انرژی، خستگی، ریزش مو، کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ، اضطراب/افسردگی و افزایش چربی بدن شود.

بعد از 30 سالگی سطح تستوسترون به طور طبیعی شروع به کاهش می کند. سایر علل بالقوه تستوسترون پایین عبارتند از: سوء مصرف الکل، چاقی، دیابت کنترل نشده، دارو و تمرین بیش از حد. در حالی که اندازه گیری سطح تستوسترون مهم است، آزمایش جامع هورمون مردانه ما همچنین هورمون هایی را که به انتقال و کنترل تولید و سطوح تستوسترون کمک می کنند، اندازه گیری می کند.

عدم تعادل هورمونی چیست؟

عدم تعادل هورمونی زمانی رخ می دهد که هورمون های شما در سطوح مناسب تولید نمی شوند. شما می توانید انواع مختلفی از عدم تعادل هورمونی داشته باشید. گاهی اوقات، عدم تعادل به معنای کمبود هورمون داده شده است، در حالی که در موارد دیگر، ممکن است سرریز وجود داشته باشد. نوع هورمونی که نامتعادل است نقش مهمی در تعیین چگونگی بروز علائم و نشانه ها و خطرات مرتبط با آن دارد.

اگرچه چند تغییر متداول در زندگی وجود دارد که می تواند باعث عدم تعادل هورمونی شود، مانند یائسگی یا بارداری، شما می توانید در هر مرحله از زندگی خود با چنین مشکلی دست و پنجه نرم کنید. هم مردان و هم زنان ممکن است دچار عدم تعادل هورمونی شوند. کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و افراد مسن نیز ممکن است هورمون های خود را از تعادل خارج کنند.

از آنجایی که هورمون ها و عملکرد آنها بسیار متنوع است، هیچ راه واحدی برای تشخیص عدم تعادل هورمونی وجود ندارد. طیف گسترده ای از مسائل می تواند نشان دهد که مشکلی با هورمون های شما وجود ندارد. این یکی از دلایلی است که بهترین انتخاب شما این است که گهگاه آزمایش بدهید، مخصوصاً زمانی که شروع به ایجاد علائم غیر معمول می کنید.

چگونه عدم تعادل هورمونی را آزمایش می کنید؟

برای تشخیص عدم تعادل هورمونی، انواع مختلفی از آزمایش ها برای پزشک وجود دارد. علائم شما مطمئناً او را در مسیر درست قرار می دهد. بنابراین، شما باید به طور کامل علائم و نشانه های خود را به پزشک خود اطلاع دهید تا او دستور آزمایش هورمون های مناسب را بدهد.

آزمایش خون یکی از رایج ترین روش های آزمایش سطح هورمون است. این آزمایش می تواند سطح تستوسترون، استروژن، کورتیزول و تیروئید را تشخیص دهد. شما باید آزمایشی را سفارش دهید که مختص جنسیت شما باشد، زیرا آزمایش هورمونی زنانه سطوح متفاوتی از هورمون های جنسی را نسبت به آزمایش مردانه جستجو می کند. یک آزمایش ساده بزاق می تواند چندین نوع هورمون را نیز تشخیص دهد. با آزمایش بزاق، می توانید سطح استرادیول، پروژسترون و تستوسترون خود را بررسی کنید.

اگر پزشک شما نگران غده خاصی در بدن شما باشد، ممکن است سونوگرافی را تجویز کند. این می تواند مورد آزمایش غده هیپوفیز، رحم، بیضه ها، تخمدان ها و تیروئید باشد. اشعه ایکس یا ام آر آی فرصت های بیشتری برای تصویربرداری ارائه می دهد. بسته به نتایج آزمایش‌های قبلی، اغلب ممکن است برای تشخیص بهتر به انواع آزمایشات اضافی نیاز باشد. بیوپسی از یک غده مشکل ساز می تواند به ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما کمک کند تا مشکلات مربوط به آن غده خاص را پیدا کند.

شمارش اسپرم ممکن است اطلاعات بیشتری را در صورتی که مردی نگران ظاهر شدن علائم خاصی باشد ارائه دهد. از سوی دیگر، زنان ممکن است نیاز به آزمایش پاپ اسمیر داشته باشند. توده‌ها، کیست‌ها و سایر ناهنجاری‌ها در اندام‌های تناسلی می‌توانند به پزشک کمک کنند تا مشکلاتی را که بر تعادل هورمونی شما تأثیر می‌گذارد و همچنین وضعیت سلامت کلی شما را به خطر می‌اندازد، تشخیص دهد.

وقتی در مورد برخی از علائمی که ممکن است شما را آزار دهند شک و نگرانی دارید، اولین قدم شما آزمایش سطح هورمون است. با توجه به نتایج، ممکن است برای پیگیری درمان مناسب به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشید تا به وضوح علت اصلی چنین عدم تعادلی را شناسایی کنید.

علل و علائم عدم تعادل هورمونی چیست؟

علل عدم تعادل هورمونی با توجه به هورمون خاص درگیر متفاوت است. با این حال، به طور کلی، آنها به دلیل تغییرات یا اختلال در عملکرد یک غده تولید کننده هورمون هستند. به عنوان مثال، غده تیروئیدی که به درستی کار نمی کند ممکن است هورمون تیروئید بیش از حد تولید کند و متابولیسم بدن شما را تسریع کند. یا می تواند خیلی کم تولید کند. در رابطه با آزمایش تیروئید بیشتر بدانید.

اختلال عملکرد تیروئید می تواند ناشی از بیماری های خود ایمنی، ندول های تیروئید، داروها باشد. یا، به ندرت، سرطان تیروئید، در میان سایر علل بالقوه. عدم تعادل در هورمون های جنسی مردانه یا زنانه، مانند استروژن، پروژسترون و تستوسترون، می تواند ناشی از تغییرات مرتبط با افزایش سن، مانند یائسگی و آندروپوز، و همچنین اختلالات ژنتیکی، استرس، مسائل تغذیه ای یا داروها باشد. استرس بیش از حد، رژیم غذایی نامناسب، افزایش سن و برخی داروها می توانند به عدم تعادل در کورتیزول و سایر هورمون های آدرنال کمک کنند.

دلایل زمینه ای مختلفی وجود دارد که می تواند منجر به عدم تعادل هورمونی شود. هر علت به غدد و هورمون های مختلف مربوط می شود. و تاثیر متفاوتی روی بدن شما دارد. بسیاری از بیماری ها و شرایط دیگر می توانند منجر به عدم تعادل هورمونی شوند.

علائم عدم تعادل هورمونی چیست؟

علائم عدم تعادل هورمونی به چیزی که تعادل ندارد بستگی دارد. همانطور که گفته شد، در اینجا علائم کلی وجود دارد که ممکن است تجربه شوند:

• خستگی – در همه انواع رایج عدم تعادل هورمونی شایع است.
• تحریک پذیری – در افرادی که تحت تأثیر عدم تعادل در هورمون های زنانه، مردانه و استرس قرار دارند، شایع است.
• نوسانات خلقی – رایج در عدم تعادل هورمون های جنسی.
• تغییرات وزن – سطوح بالای هورمون های تیروئید می تواند باعث کاهش وزن شود، در حالی که سطوح پایین تیروئید و عدم تعادل در هورمون های زنانه، هورمون های مردانه یا هورمون های استرس به طور معمول باعث افزایش وزن می شود.
• از دست دادن عضله – بیشتر با عدم تعادل هورمون های جنسی مردانه و زنانه شایع است.
• کاهش تراکم استخوان – عدم تعادل تیروئید و هورمون های جنسی می تواند باعث تحلیل استخوان شود.
• افزایش حساسیت به گرما یا سرما – سطوح بالای غیرعادی هورمون های تیروئید می تواند باعث عدم تحمل گرما شود، در حالی که سطوح پایین می تواند فرد را بیش از حد به سرما حساس کند.
• گرگرفتگی و/یا تعریق شبانه – با عدم تعادل هورمونی زنانه و همچنین تستوسترون پایین بسیار رایج است.
• عدم علاقه یا ناکارآمدی جنسی – بیشتر با عدم تعادل هورمون های جنسی مردانه و زنانه رایج است.
• ناباروری – ممکن است با اختلالات هورمون جنسی رخ دهد.
• تغییرات پوستی – پوست می تواند تحت تاثیر همه عدم تعادل های هورمونی رایج باشد. تغییرات می تواند شامل خشکی شدید پوست، نازک شدن پوست، پوست چرب و شیوع آکنه باشد.
• ریزش مو – اغلب با مشکلات تیروئید یا تستوسترون پایین دیده می شود.
• اضطراب/افسردگی – می تواند با تمام عدم تعادل های رایج رخ دهد.
• تغییرات ضربان قلب یا تپش قلب – اختلال عملکرد تیروئید، عدم تعادل هورمون های جنسی و عدم تعادل هورمون استرس همگی می توانند باعث این علائم شوند.
• افزایش سطح کلسترول – سطوح پایین هورمون تیروئید، تستوسترون پایین و عدم تعادل استروژن/پروژسترون می تواند باعث افزایش سطح کلسترول شود.
• مشکلات حافظه – ممکن است در تمام عدم تعادل های هورمونی رایج رخ دهد.
• تمرکز/تمرکز ضعیف – علامت رایج هر گونه عدم تعادل هورمونی.

چگونه و چرا مردان و زنان عدم تعادل هورمونی را متفاوت تجربه می کنند؟

هورمون ها به طور متفاوتی بر مردان و زنان تأثیر می گذارند، به ویژه زمانی که با هورمون های خاص دستگاه تناسلی سروکار دارید. مردان و زنان نیز مراحل مختلف رشد را طی می کنند.

زنان با چرخه قاعدگی، بارداری و یائسگی تغییرات هورمونی را تجربه خواهند کرد که مردان آن را تجربه نمی کنند. (در رابطه با آزمایش بارداری بیشتر بدانید) زنان ممکن است دچار عدم تعادل هورمونی شوند که از طریق:

• خشکی یا ناراحتی واژن
• درد هنگام رابطه جنسی
• برچسب های پوستی
• تغییرات در چرخه قاعدگی
• آکنه، به ویژه در صورت، قسمت بالایی پشت یا سینه
• ریزش مو
• عرق شبانه
• تیره شدن پوست، به ویژه در ناحیه کشاله ران، گردن و سینه ها

علائم هورمونی منحصر به فرد برای مردان معمولاً به عدم تعادل در تستوسترون مربوط می شود. تستوسترون مسئول کنترل رشد مردانه است. اگر این سطح هورمون نامتعادل باشد، مردان ممکن است تجربه کنند:

• حساسیت در ناحیه سینه
• افزایش بافت اطراف ناحیه سینه
• کاهش میل جنسی
• مشکل در تمرکز
• از دست دادن توده استخوانی
• کاهش رشد مو
• از دست دادن توده عضلانی
• اختلال در نعوظ

آیا عدم تعادل هورمونی در کودکان وجود دارد؟

آره. عدم تعادل هورمونی در کودکان معمولاً در دوران بلوغ رخ می دهد. این زمانی است که هورمون های جنسی برای اولین بار تولید می شوند که نشان دهنده رشد آینده در بدن است. کودکانی که بدنشان هورمون جنسی کمی تولید می‌کند یا اصلاً هورمون جنسی تولید نمی‌کند، معمولاً به وضعیتی به نام هیپوگنادیسم مبتلا هستند.

در پسران، هیپوگنادیسم بدن را از تولید توده عضلانی، موهای بدن و تغییرات صدا که با بلوغ مرتبط است، باز می دارد. اندام های جنسی آنطور که باید رشد نمی کنند و دست ها و پاها در مقایسه با تنه رشد بیش از حدی را تجربه خواهند کرد. پسران نیز ممکن است بافت سینه ایجاد کنند. هنگامی که دختران دچار هیپوگنادیسم می شوند، بافت سینه ایجاد نمی کنند، سیکل قاعدگی خود را شروع نمی کنند، یا جهش رشدی را که مشخصه بلوغ است، تجربه نمی کنند.

هیپوگنادیسم ممکن است به این دلیل رخ دهد که غدد جنسی سطح هورمون مناسبی را تولید نمی کنند. یا به این دلیل که غده هیپوفیز و هیپوتالاموس به غدد جنسی سیگنالی برای تولید هورمون نمی دهند. اگرچه هیپوگنادیسم یکی از علل شایع مشکلات رشد و نمو است، دلایل دیگری نیز وجود دارد که ممکن است باعث ایجاد آن شود. همیشه با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید تا تشخیص مناسب هر گونه رشد غیر طبیعی در کودکان را دریافت کنید.

کورتیزول چیست؟

کورتیزول هورمونی است که توسط غدد فوق کلیوی شما که در بالای کلیه ها قرار دارند ساخته می شود. در پاسخ به استرس توسط آن غدد وارد جریان خون می شود. آزمایش سطح کورتیزول می تواند با ارزیابی سطح هورمون در بدن به شناسایی مشکلات مربوط به این فرآیند کمک کند. در اینجا، نحوه آزمایش سطوح کورتیزول و اینکه چرا انجام این آزمایشات می تواند مهم باشد را بررسی خواهیم کرد.

کورتیزول یک هورمون استروئیدی است که هورمون اولیه ای است که در پاسخ بدن به استرس نقش دارد. وقتی این سیستم به طور عادی و سالم کار می کند، این پاسخ چگونه اتفاق می افتد:

هنگامی که فرد احساس استرس یا خطر می کند، یک ماده شیمیایی به نام هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) توسط غده هیپوفیز در مغز ترشح می شود که غدد فوق کلیوی را تحریک می کند تا کورتیزول را در جریان خون آزاد کند.

افزایش سطح کورتیزول باعث ایجاد موجی از انرژی، هوشیاری و قدرت می شود که به بدن کمک می کند تا به تهدید درک شده پاسخ دهد. این کار را با افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و افزایش میزان گلوکز (قند) در جریان خون برای مغز و بدن برای استفاده از انرژی انجام می دهد.

سطوح بالاتر کورتیزول همچنین عملکردهای خاص بدن را کند یا سرکوب می کند تا انرژی را برای پاسخ استرس حفظ کند، پاسخ ایمنی را تغییر دهد و سیستم تولید مثل و گوارش و همچنین فرآیندهای رشد را سرکوب کند. سطوح بالای کورتیزول همچنین بر نواحی از مغز که خلق و خو و واکنش ترس را تنظیم می کنند، تأثیر می گذارد.

هنگامی که تهدید یا موقعیتی که باعث پاسخ استرس شده است برطرف شود، سطح کورتیزول به سطح طبیعی باز می گردد. ضربان قلب و فشار خون کاهش می یابد و عملکردهای بدن در اثر واکنش استرس تغییر می کند، به حالت عادی باز می گردد.

چرا آزمایش کورتیزول مهم است؟

آزمایش کورتیزول بسیار مهم است زیرا این سیستم همیشه به روش طبیعی و سالمی که در بالا ذکر شد عمل نمی کند. گاهی اوقات سطوح کورتیزون ممکن است برای مدت طولانی بیش از حد بالا بماند، که می تواند اثرات گسترده ای بر سلامت شما داشته باشد، مانند:

• اضطراب
• افسردگی
• سردرد
• مسائل گوارشی
• اختلالات خواب
• بیماری قلب و عروقی
• افزایش وزن
• مشکلات حافظه و/یا تمرکز

افزایش غیر طبیعی سطح کورتیزول

مسائلی که می توانند باعث افزایش غیرطبیعی سطح کورتیزول شوند عبارتند از:

استرس مزمن:

سیستم پاسخ استرس جنگ یا گریز طبیعی بدن برای مدیریت موقعیت های استرس کوتاه مدت راه اندازی شده است. استرس در دنیای امروز اغلب یک مسئله سلامتی طولانی مدت است. به جای اینکه در اثر برخورد ناگهانی با یک شکارچی استرس داشته باشیم، وضعیتی که می‌توان با فرار سریع آن را حل کرد، احتمالاً با مشکلات مداومی مواجه می‌شویم که باعث استرس می‌شوند، مانند فشارهای شغلی، به عنوان مثال، یا مشکلات مالی. این می تواند باعث فعال شدن طولانی مدت سیستم پاسخ به استرس شود که منجر به سطوح بالای کورتیزول مزمن می شود.

مشکلات غده هیپوفیز:

تومورهای غده هیپوفیز یا رشد بیش از حد غده می تواند باعث ترشح بیش از حد ACTH شود و سطح کورتیزول را افزایش دهد.

مشکلات مربوط به غدد فوق کلیوی:

تومورهای غدد فوق کلیوی می توانند باعث تولید بیش از حد کورتیزول شوند.

تومورهای دیگر:

رشد در سایر نواحی بدن می تواند تولید کورتیزول را افزایش دهد.

داروها:

استفاده بیش از حد از داروهای کورتیکواستروئیدی یا استفاده طولانی مدت از آنها می تواند منجر به افزایش غیرطبیعی سطح کورتیزول شود.

سطوح پایین کورتیزول چه مشکلاتی برای سلامتی ایجاد می کند؟

• خستگی مزمن
• سردرد
• ضعف عضلانی
• کاهش وزن
• درد شکم
• فشار خون پایین
• هیپوگلیسمی (قند خون پایین)
• تحریک پذیری
• افسردگی
• اختلالات گوارشی، از جمله تهوع، استفراغ، اسهال
• بی نظمی سیکل قاعدگی
• تعرق مفرط

دلایل احتمالی سطوح پایین کورتیزول چیست؟

بیماری آدیسون

نارسایی اولیه آدرنال نیز نامیده می شود، این وضعیتی است که زمانی رخ می دهد که غدد فوق کلیوی آسیب دیده و قادر به تولید کورتیزول کافی و/یا سایر هورمون های استرس نباشند. این اغلب به دلیل فعالیت خود ایمنی ایجاد می شود، جایی که سیستم ایمنی به بافت های خود بدن حمله می کند. سایر علل بالقوه عبارتند از استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی، برخی رقیق کننده های خون، تومورها و عفونت ها.

مشکلات غده هیپوفیز

سطوح پایین کورتیزول می تواند ناشی از عدم ترشح کافی ACTH توسط غده هیپوفیز باشد. این دومی برای تحریک مقادیر کافی کورتیزول برای آزاد شدن از غدد فوق کلیوی مهم است. این معمولاً به عنوان نارسایی ثانویه آدرنال یا هیپوفیز نامیده می شود. و می تواند در اثر ضربه به غده هیپوفیز، تومورهای مغزی، تومورهای غده هیپوفیز، سکته مغزی، بیماری های خودایمنی و سل و بسیاری از علل احتمالی دیگر ایجاد شود.

چگونه سطح کورتیزول را آزمایش می کنید؟

سطح کورتیزول با آزمایشات آزمایشگاهی اندازه گیری می شود. اینها ممکن است آزمایش‌های خونی باشد که سطح هورمون را در جریان خون اندازه‌گیری می‌کند یا آزمایش بزاق که سطح کورتیزول را در نمونه بزاق اندازه‌گیری می‌کند. آزمایش کورتیزول معمولاً در اوایل صبح انجام می شود، زمانی که سطح آن به طور معمول در بالاترین حد است.

اغلب، برای ایجاد دقیق ترین نتایج، آزمایش در بعد از ظهر همان روز تکرار می شود. آزمایش کورتیزول اغلب همراه با تست های سطح ACTH انجام می شود، زیرا این هورمون غده هیپوفیز برای تنظیم سطح کورتیزون عمل می کند. آزمایشات ACTH سطح هورمون را در جریان خون اندازه گیری می کند.

انجام آزمایش می تواند از طریق ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما انجام شود، که می تواند آزمایش های شما را برای شما سفارش دهد، نمونه های خون یا بزاق شما را بگیرد یا شما را برای انجام آنها به آزمایشگاه بفرستد. سپس، ارائه‌دهنده شما پس از تحویل نتایج به دفتر او، به شما اطلاع می‌دهد.

همچنین می‌توانید این آزمایش‌های آزمایشگاهی را خودتان به‌صورت آنلاین یا تلفنی از خدمات آزمایشی مستقل مانند مراکز تست سلامت سفارش دهید. سفارش تست‌های خود معمولاً هزینه کمتری دارد، زیرا هزینه‌های بازدید از دفتر را نادیده می‌گیرید، و کارآمدتر است، زیرا نتایج مستقیماً به شما تحویل داده می‌شود.

با این حال، توجه به این نکته مهم است که اگر آزمایش‌های شما نشان می‌دهد که سطوح کورتیزول و/یا ACTH غیرطبیعی است – خیلی بالا یا خیلی کم – پیگیری این نتایج با مراجعه به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی ضروری است. سطوح غیر طبیعی این هورمون های مهم نیاز به بررسی و آزمایش بیشتری دارد.

در حالی که در بیشتر موارد، سطوح غیرطبیعی ناشی از دلایل نسبتاً جزئی هستند که می‌توانند با تغییر سبک زندگی یا تنظیم دارو برطرف شوند، همانطور که در بالا ذکر شد، بسیاری از مشکلات سلامتی بسیار جدی به طور بالقوه می‌توانند ریشه سطوح غیرطبیعی کورتیزول باشند. به همین دلیل، بسیار مهم است که به دنبال کمک پزشکی برای تعیین علل زمینه ای در مورد خود باشید.

تفسیر نتایج آزمایش هورمونی زنان

استروژن

استروژن یک هورمون واحد نیست. شما انواع مختلفی از استروژن دارید. فقط سه مورد از آنها معمولاً آزمایش می شوند: 4

استرون (E1): هورمون اصلی پس از یائسگی
استرادیول (E2): هورمون اصلی زنانه قبل از یائسگی و خارج از بارداری
استریول (E3): شکلی که در دوران بارداری افزایش می یابد
E2 اغلب آزمایش شده است. این هورمون اصلی مسئول عملکرد جنسی است و همچنین نقش مهمی در موارد زیر ایفا می کند:

• استخوان های سالم
• ویژگی های زنانه
• سایر جنبه های سلامتی

استرادیول در درجه اول توسط تخمدان ها تولید می شود و سطح آن در طول چرخه قاعدگی متفاوت است. آنها در زمان تخمک گذاری بیشترین و در زمان قاعدگی کمترین میزان را دارند.

با افزایش سن، سطح E2 به آرامی کاهش می یابد. بزرگترین افت در یائسگی زمانی رخ می دهد که تخمدان ها خاموش می شوند.

همه افراد بدون توجه به جنسیت بیولوژیکی خود مقداری استرادیول در بدن خود دارند.

چه زمانی آزمایش استروژن انجام می شود

در صورت داشتن علائم بیماری مرتبط با استروژن یا موارد زیر ممکن است نیاز به آزمایش استروژن داشته باشید
تست سطح استروژن

• برای باردار شدن مشکل داری
• دوره های شما نامنظم است
• به نظر می رسد بلوغ بدون در نظر گرفتن جنسیت بیولوژیکی به تاخیر افتاده است
• علائم یائسگی دارید
• بعد از یائسگی خونریزی واژینال دارید

شما از نظر بیولوژیکی مرد هستید اما ویژگی های زنانه (مانند رشد سینه ها) را نشان می دهید.

نتایج تست استروژن

آنچه برای سطوح استرادیول طبیعی در نظر گرفته می شود به چرخه قاعدگی و مرحله زندگی شما بستگی دارد. آزمایش برای باروری به سه مرحله از چرخه قاعدگی می پردازد:

• فاز فولیکولی از اولین روز پریود تا زمان تخمک گذاری، معمولاً حدود 14 روز طول می کشد. این نام به خاطر فولیکولی است که تخمک را قبل از آزاد شدن در طی تخمک گذاری در خود جای می دهد.
• مرحله پری تخمک گذاری یک دوره تقریباً سه روزه در حدود زمان تخمک گذاری است.
• فاز لوتئال از زمان تخمک گذاری تا شروع قاعدگی ادامه دارد. پس از تخمک گذاری، فولیکول استروژن و پروژسترون آزاد می کند تا رحم شما را برای کاشت تخمک بارور شده آماده کند.

سطح استروژن بر حسب پیکوگرم (یک میلیونم گرم) در هر میلی لیتر (pg/mL) اندازه گیری می شود.

نتایج به چه معناست

سطوح پایین استروژن ممکن است نشانه ای از موارد زیر باشد:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• کاهش عملکرد هیپوفیز (هیپوفیتاریسم)
• بی اشتهایی عصبی 
• چربی بدن کم 

سطوح بالای استروژن ممکن است با شرایطی رخ دهد مانند

• چاقی
• خونریزی خفیف یا شدید قاعدگی
• تشدید سندرم پیش از قاعدگی
• خستگی
• از دست دادن میل جنسی

برخی از داروها نیز برای افزایش سطح استروژن شناخته شده اند. اینها شامل هورمون های استروئیدی، فنوتیازین ها، آنتی بیوتیک های تتراسایکلین و آمپی سیلین هستند.

پروژسترون

پروژسترون برای تنظیم قاعدگی و رشد جنین ضروری است. در مرحله لوتئال، به آماده سازی رحم برای دریافت تخمک بارور شده کمک می کند. اتفاق بعدی بستگی به بارور شدن تخمک دارد:

• اگر تخمک بارور نشود، سطح پروژسترون به شدت کاهش می یابد و چرخه قاعدگی جدید شروع می شود.
• اگر تخمک بارور شود، سطح پروژسترون بالا باقی می ماند. این باعث تحریک رشد رگ های خونی می شود که پوشش داخلی رحم (آندومتر) را تامین می کنند و باعث می شود غدد در آندومتر مواد مغذی را برای تغذیه جنین در حال رشد آزاد کنند.

چه زمانی سطح پروژسترون چک می شود؟

ممکن است برای تعیین موارد زیر به آزمایش پروژسترون نیاز داشته باشید:

• این که آیا شما تخمک گذاری طبیعی دارید
• چرا برای باردار شدن مشکل دارید
• خطر سقط جنین یا سایر عوارض بارداری
• اگر حاملگی خارج از رحم دارید (حاملگی خارج از رحم)

نتایج آزمایش پروژسترون

همانند استروژن، آنچه برای پروژسترون طبیعی در نظر گرفته می شود به زمان آزمایش بستگی دارد. در اواسط چرخه قاعدگی، سطح پروژسترون شروع به بالا رفتن می کند. بین شش تا 10 روز بعد، اگر تخمک بارور نشده باشد، سطح آن کاهش می یابد.

اگر تخمک بارور شود، سطح آن در مراحل اولیه بارداری افزایش می یابد.

سطح پروژسترون بر حسب نانوگرم در میلی لیتر (ng/mL) یا نانومول در لیتر (nmol/L) اندازه گیری می شود.

نتایج به چه معناست

اگر سطح پروژسترون در دوران بارداری پایین باشد، می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که شما در معرض خطر سقط جنین یا زایمان زودرس هستید.

سطح بالای پروژسترون معمولاً نشان دهنده هیچ مشکلی برای سلامتی نیست مگر اینکه برای مدت طولانی ادامه یابد. در این موارد، سطوح بالا ممکن است نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه باشد.

هورمون محرک فولیکول FSH

هورمون محرک فولیکول (FSH) توسط هیپوفیز، غده ای به اندازه نخود در مغز تولید می شود. FSH رشد تخمک را در تخمدان تحریک می کند تا آن را برای لقاح آماده کند.

FSH را می توان با آزمایش خون یا ادرار بررسی کرد. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است به یک نمونه نگاه کنند یا برای بررسی نوسانات، چندین نمونه گرفته شده در یک دوره 24 ساعته را بررسی کنند.

غده هیپوفیز FSH بیشتری تولید می کند زمانی که سطح استروژن و سایر هورمون ها قبل از یائسگی شروع به کاهش می کند، زمانی که تخمدان ها پتانسیل تولید مثل خود را از دست می دهند.

چه زمانی تست FSH انجام می شود

در زنان بالغ، آزمایش FSH ممکن است در تشخیص موارد زیر استفاده شود:

• خونریزی غیر طبیعی
• قاعدگی
• ناباروری
• شروع پیش یائسگی یا یائسگی
• مشکلات عملکرد تخمدان و PCOS
• تومورهای غده هیپوفیز
• کیست های تخمدان

نتایج تست FSH

این هورمون همچنین در طول چرخه قاعدگی و طول عمر شما تغییر می کند.

FSH بر حسب میلی لیتر واحد بین المللی در هر میلی لیتر (mIU/mL) اندازه گیری می شود.

نتایج به چه معناست

سطوح غیر طبیعی FSH اغلب به دلیل بیماری غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس (بخشی از مغز) ایجاد می شود. هیپوتالاموس وظایف مختلفی دارد، از جمله:

• تعادل
• تنظیم دما
• گرسنگی و سیری

این غدد می توانند توسط PCOS، درمان سرطان، یک نقص مادرزادی (شرایطی که با آن متولد شده اید) یا سایر بیماری ها و اختلالات تحت تأثیر قرار گیرند.

تستوسترون و DHEA

در حالی که تستوسترون معمولا به عنوان “هورمون جنسی مردانه” در نظر گرفته می شود، اما همچنین بخشی از ترکیب هورمونی زنانه است. در زنان، تستوسترون در تخمدان ها و غدد فوق کلیوی تولید می شود. سپس بیشتر آن با کمک آنزیمی به نام آروماتاز به استرادیول تبدیل می شود.

دهیدرواپی آندروسترون (DHEA) نیز به عنوان آندروژن طبقه بندی می شود، اما به طور معمول در زنان نیز وجود دارد.

چه زمانی سطح تستوسترون/DHEA آزمایش می شود

ممکن است به آزمایش تستوسترون یا DHEA نیاز داشته باشید زیرا:

• پریودهای نامنظم یا از دست رفته
• شرایط احتمالی تخمدان، از جمله PCOS و سرطان تخمدان
• افزایش وزن
• آکنه
• ایجاد صفات مردانه (رشد موهای زائد، طاسی الگوی مردانه، عمیق شدن صدا)
• ناباروری
• کاهش میل جنسی

نتایج آزمایش تستوسترون/DHEA

تستوسترون مانند هورمون های زنانه در نوسان نیست، بنابراین زمان انجام آزمایش ها مهم نیست. تستوسترون بر حسب نانوگرم در دسی لیتر (ng/dL) یا nmol/L اندازه گیری می شود.

سطوح طبیعی DHEA به سن شما بستگی دارد. این در میکروگرم در دسی لیتر (mg/dL) یا میکرومول در لیتر (mmol/L) اندازه گیری می شود.

نتایج به چه معناست

تستوسترون بالا می تواند به معنی سوء مصرف استروئید، PCOS، سرطان غدد فوق کلیوی یا تخمدان ها و هیپرپلازی مادرزادی آدرنال باشد.

میل جنسی پایین با سطوح پایین تستوسترون مرتبط است. کاهش تستوسترون نیز می تواند نشان دهنده دوران پیش از یائسگی باشد.

تستوسترون در یائسگی

تستوسترون به طور طبیعی در طول یائسگی کاهش می یابد و علائم بی شماری را ایجاد می کند از جمله:

• کاهش میل جنسی، لذت جنسی و پاسخ ارگاسمیک
• انرژی کم
• افسردگی

سطوح بالای DHEA در آزمایش خون ممکن است نشانه ای از شرایطی مانند هیپرپلازی مادرزادی آدرنال یا سرطان غده فوق کلیوی باشد.

هورمون های تیروئید

عملکرد تیروئید توسط سطح گروهی از هورمون ها تعیین می شود. این هورمون ها توسط غده هیپوفیز و تیروئید تولید می شوند. سه مورد اصلی عبارتند از:

• هورمون محرک تیروئید (TSH): یک هورمون هیپوفیز است که به غده تیروئید می گوید هورمون بیشتری تولید کند.
• تیروکسین (T4): یک هورمون تیروئید غیرفعال است که می تواند به حالت فعال تبدیل شود
• تری یدوتیرونین (T3): هورمون فعال تیروئید که بیشتر آن از تیروکسین تبدیل شده به دست می آید.

تست های عملکرد تیروئید اغلب در پانل هورمون زنانه گنجانده می شود زیرا بیماری های تیروئید در زنان شایع تر از مردان است. همچنین ممکن است برای بررسی اینکه آیا تیروئید بر باروری و بارداری تأثیر می‌گذارد نیز گنجانده شود.

چه زمانی سطح تیروئید آزمایش می شود

اگر علائم تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید) یا تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید) را دارید، ممکن است نیاز به آزمایش هورمون تیروئید داشته باشید.

علائم کم کاری تیروئید عبارتند از:

• خستگی
• افزایش وزن ناخواسته
• صورت پف کرده
• عدم تحمل سرما
• درد در مفاصل و عضلات
• یبوست
• پوست خشک
• موهای خشک و نازک
• کاهش تعریق
• قاعدگی های سنگین یا
• نامنظم
• مشکلات باروری
• افسردگی
• ضربان قلب آهسته
• گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید که باعث ایجاد توده در جلوی گلو می شود)

علائم پرکاری تیروئید عبارتند از:

• اضطراب
• خستگی
• اغلب احساس سرما یا گرما می کند
• قاعدگی نامنظم یا سبک
• ریزش مو
• کاهش یا افزایش وزن
• ناخواسته
• لرزش
• ضربان قلب سریع
• چشم های برآمده
• گواتر
• بیش فعالی

نتایج آزمایش تیروئید

ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است از TSH به تنهایی یا ترکیبی از تست های TSH، T4 و T3 برای تشخیص اختلالات تیروئید استفاده کنند.

TSH بر حسب میلی واحد بین المللی در لیتر (mIU/L) اندازه گیری می شود. محدوده ای برای زنان غیر باردار و همچنین محدوده های مخصوص سه ماهه در بارداری وجود دارد.

T4 بر حسب میکروگرم در دسی لیتر (μg/dL) اندازه گیری می شود. T3 بر حسب نانوگرم در دسی لیتر (ng/dL) اندازه گیری می شود.

نتایج به چه معناست

تفسیر نتایج TSH می تواند گیج کننده باشد. به این دلیل که TSH بالا به معنای فعالیت کم تیروئید است و TSH پایین به معنای فعالیت زیاد تیروئید است.

ارائه دهنده شما ممکن است TSH را به تنهایی یا هر سه هورمون را با هم بررسی کند تا به تشخیص برسد.

اگر نتایج با TSH پایین و هورمون های تیروئید بالا شروع شود و سپس با آزمایش های بیشتر معکوس شود، نشان دهنده تیروئیدیت است که التهاب غده تیروئید است.