مقدمه: در حال حاضر، تب دنگی به عنوان یک چالش جدی بهداشتی در بسیاری از نقاط جهان مطرح است. چندین کشور در سال ۲۰۲۴ شاهد افزایش شدید موارد ابتلا به این بیماری بوده‌اند.
در ایالت کارناتاکا در هند، تاکنون بیش از ۷۰۰۰ مورد ابتلا به تب دنگی گزارش شده است که از این تعداد، ۱۹۰۸ مورد تنها در شهر بنگلور رخ داده است. شش نفر نیز به علت این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. مسئولین بهداشتی مردم را به اتخاذ تدابیر پیشگیرانه و جستجوی کمک پزشکی در صورت بروز علائم هشدار داده‌اند)از سوی دیگر، سازمان جهانی بهداشت (WHO) گزارش داده است که در سال ۲۰۲۴، ۹۰ کشور دارای انتقال فعال ویروس دنگی هستند.
تغییرات اقلیمی و پدیده‌های آب و هوایی مانند ال نینو و لا نینا باعث افزایش تولید و انتقال ویروس شده‌اند. همچنین، تغییرات در سروتیپ‌های ویروسی در کشورهای مختلف باعث کاهش ایمنی جمعیت شده است. با وجود این وضعیت، بسیاری از کشورها سیستم‌های قوی برای شناسایی و گزارش موارد ندارند و به همین دلیل بار واقعی بیماری کمتر از حد واقعی تخمین زده می‌شود.
ایالات متحده نیز، افزایش خطر ابتلا به ویروس دنگی مشاهده شده است و مقامات بهداشتی به پزشکان و عموم مردم توصیه‌های مختلفی برای پیشگیری و مدیریت این بیماری ارائه کرده‌اند. این توصیه‌ها شامل استفاده از مواد دافع حشرات، پوشیدن لباس‌های بلند، و کنترل جمعیت پشه‌ها در محیط‌های داخلی و خارجی است. تب دنگی همچنان به عنوان یک تهدید جهانی برای بهداشت عمومی مطرح است و نیاز به تلاش‌های هماهنگ برای کنترل و کاهش انتشار این بیماری احساس می‌شود.
تب دنگی چیست؟
دنگی که به عنوان تب دنگی نیز شناخته می شود، عفونتی است که توسط پشه ها منتقل می شود. معمولاً جدی نیست و اغلب به خودی خود بهتر می شود. برخی افراد به نوع شدیدتر دنگی مبتلا می شوند، اما این نادر است. تب دنگی (Dengue fever) یک عفونت ویروسی است که از طریق نیش پشه های آلوده به انسان منتقل می شود.
این بیماری در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری، بیشتر در مناطق شهری یافت می شود. پیشگیری و کنترل دنگی به کنترل ناقل بستگی دارد. هیچ درمان خاصی برای دنگی شدید وجود ندارد و تشخیص زودهنگام و دسترسی به مراقبت های پزشکی مناسب تا حد زیادی میزان مرگ و میر دنگی شدید را کاهش می دهد.
اکثر افرادی که به دنگی مبتلا می شوند علامت ندارند. شکل شدید تب دنگی که تب خونریزی دهنده دنگی نیز نامیده می شود، می تواند باعث خونریزی جدی، افت ناگهانی فشار خون و مرگ شود. با اجتناب از نیش پشه به خصوص در طول روز می توان خطر ابتلا به دنگی را کاهش داد.
مطلب پیشنهادی: آزمایش فشار خون
آیا در معرض خطر دنگی هستید یا خیر؟
اگر پشه آلوده شما را نیش بزند، ممکن است به تب دنگی مبتلا شوید. پشه های حامل ویروس دنگی در طول روز نیش می زنند.
دنگی در مناطق خاصی از جهان بسیار شایع است. اغلب در مناطق گرمسیری یافت می شود از جمله:
- بخش هایی از آفریقا و آسیا
- آمریکای مرکزی و جنوبی
- کارائیب
- جزایر اقیانوس آرام
- برخی از مناطق جنوبی آمریکای شمالی
- همچنین خطر ابتلا به دنگی در زمان‌های خاصی از سال (بهار تا نوامبر) در بخش‌هایی از جنوب اروپا وجود دارد.
کشورهای اروپایی که دنگی در آنها یافت شده است عبارتند از:
- کرواسی
- فرانسه
- ایتالیا
- اسپانیا
- پرتغال و مادیرا
- دنگی در بریتانیا یافت نمی شود و شما نمی توانید آن را از شخص دیگری بگیرید.
علائم بیماری تب دنگی
دنگی غالبا علائمی ایجاد نمی کند. موارد همراه با علائم، معمولاً 4 تا 10 روز پس از گزش توسط پشه آلوده شروع می شود.
برخی از علائم دنگی شبیه آنفولانزا هستند.
برخی علائم بیماری تب دنگی عبارتند از:
- تب بالا
- سردرد شدید
- درد پشت چشم
- درد عضلات و مفاصل
- احساس بیمار بودن و ضعف و خستگی
- تورم غدد
- بثورات لکه دار متشکل از نقاط صاف یا کمی برجسته. این لکه ها می تواند مناطق بزرگی از بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد.
اگر در سفر علائم تب دنگی را داشتید، سریعاً مشاوره پزشکی دریافت کنید.
تب دنگی شدید
برخی از افراد چند روز پس از شروع احساس بیماری به نوع شدیدتر دنگی مبتلا می شوند، اما این نادر است. ممکن است با بازگشت دمای بدن به حالت عادی احساس بهتری داشته باشید، اما حدود 24 تا 48 ساعت بعد ممکن است علائم جدی تری بروز کنند.
علائم تب دنگی شدید عبارتند از:
- درد شدید شکم
- مریض بودن مکرر
- تنفس سریع
- خونریزی لثه یا بینی
- خستگی مفرط
- بی قراری
- خون در استفراغ یا مدفوع
درمان های تب دنگی
اکثر افراد مبتلا به دنگی در عرض چند روز احساس بهتری دارند. هیچ درمانی برای تب دنگی وجود ندارد، اما می‌توانید با موارد زیر به کاهش علائم خود کمک کنید:
- استراحت كردن
- نوشیدن مایعات زیاد
- مصرف استامینوفن (پاراستامول) برای کمک به کاهش دمای بدن و کاهش درد
- از مصرف مسکن های ضد التهابی مانند ایبوپروفن و آسپرین خودداری کنید. در صورت ابتلا به دنگی، این داروها می توانند باعث مشکلات خونریزی شوند.
چگونه از تب دنگی جلوگیری کنیم؟
هیچ واکسنی برای تب دنگی وجود ندارد که بتوانید قبل از سفر به کشوری که در آن خطر عفونت وجود دارد، از آن پیشگیری کنید.
اگر در معرض خطر ابتلا به تب دنگی هستید، باید از سفر به کشورهایی که عفونت در آن وجود دارد خودداری کنید.
گروه های در معرض خطر شامل این موارد هستند:
- افراد بسیار جوان هستند
- افراد بالای 65 سال هستند
- افراد باردار هستند
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف
اگر در کشوری هستید که دنگی در آن یافت می شود، بهترین راه برای جلوگیری از عفونت این است که از گزش پشه جلوگیری کنید.
مطلب پیشنهادی: آزمایش بارداری
فعالیت های مورد نیاز برای پیشگیری از تب دنگی
- لباس و شلوار آستین بلند بپوشید تا بازوها و پاهای خود را بپوشانید، به خصوص در اوایل صبح و اوایل عصر.
- از پماد دافع حشرات بر روی پوست خود استفاده کنید.
- در صورت امکان پنجره ها و درها را ببندید یا از پرده استفاده کنید.
- در طول روز زیر پشه بند که در آن حشره کش زده شده است بخوابید.
