بیماری فشار خون
فشار خون در واقع میزان فشاری است که توسط خون در جریان به دیواره رگ ها وارد می شود و یکی از علائم حیاتی بدن است. اغلب اوقات علامتی ندارد و بسیاری از مردم برای سال های طولانی بدون اینکه مطلع باشند به این عارضه مبتلا هستند، زندگی می کنند. فشار خون اگر درمان نشود باعث آسیب به رگ ها و اندام های حیاتی بدن می‌شود و همین موضوع سبب شده است که به این بیماری قاتل خاموش نیز بگویند. در این مقاله از مجله سلامت آرامش سعی داریم به معرفی بیماری فشار خون، علائم و راه های کنترل، درمان و جلوگیری از ابتلای به آن بپردازیم. اگر مبتلا به فشار خون هستید و یا می خواهید که از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید تا پایان همراه ما باشید.
فشار خون چیست
فشار خون به معنای میزان فشاری است که بر اثر برخورد خون به دیواره رگ ها در حد فاصل بین مرحله فعال و استراحت بدن، به طور کلی بین دو ضربان قلب ایجاد می شود. امروزه افراد زیادی در جهان به علت بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی جان خود را از دست می دهند. این به این معناست که بیماری های قلبی عروقی اولین علت مرگ در جهان است. یکی از مهم ترین و شایع ترین عوامل پیشرفت بیماری های قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی داشتن فشار خون بالا است. مبتلا شدن به بیماری فشار خون به صورت تدریجی رخ می دهد و به تدریج اثرات مخرب خود را بر قلب رگ های خونی، کلیه ها، چشم و سایر اعضای حیاتی بدن وارد می کند.
هر عاملی که در مقابل وظیفه اصلی قلبی یعنی فرستادن خون به بخش های مهم بدن از جمله مغز و سایر ارگان ها ایجاد کند، کار قلب را افزایش می دهد و موجب افزایش فشاری وارد شده بر قلب می شود. به طور کلی فشار خون نیرویی که خون به دیواره رگ ها وارد می کند و این میزان فشار به مقاومت رگ های خونی و میزان سختی کار قلب بستگی دارد. بالا یا پایین بودن میزان فشار خون می تواند سبب ایجاد مشکلاتی در بدن شود که در ادامه به بررسی انواع فشار خون و علل ایجاد آن ها و علائمی که ایجاد می کنند پرداخته ایم.
فشار خون بالا چیست
فشار خون بالا به این معنا است که فشار وارد بر روی قلب رگ های خونی بدن بیش از حد بالا است و ممکن است که سبب آسیب رسیدن به ارگان های حیاتی بدن شود. میزان فشار خون دو عدد دارد عدد بالایی فشار خون سیستولی است که فشار روی دیواره رگ های خونی را هنگام انقباض قلب را اندازه گیری می کند و عدد پایینی فشار خون دیاستولی است که فشار روی رگ های خونی را زمانی که قلب در حال استراحت هستند، اندازه گیری می کند.
علائم فشار خون بالا
همان طور که اشاره شد که بیماری فشار خون یک نوع بیماری خاموش است و بسیاری از مواقع هیچ علائمی ندارد و ممکن است که آشکار شدن علائم این بیماری سال های زیادی به طول بی انجامد. از جمله علائم بیماری فشار خون بالا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سردرد
- تنگی نفس
- گرگرفتگی
- وجود خون در ادرار
- درد در قفسه سینه
- خون دماغ
- تپش قلب یا ضربان های قوی و نامنظم
همه این عوامل در همه افراد مبتلا به بیماری فشار خون دیده نمی شود اما در صورت بروز می توانند منجر به مرگ شوند.
عوامل ایجاد فشار خون بالا
برخی از افراد با توجه به ویژگی هایی که دارند نسبت به افراد دیگر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری فشار خون بالا قرار دارند. از جمله این ویژگی ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سن بالای ۶۰ سال
- اضافه وزن و چاقی
- مصرف الکل و استعمال دخانیات
- نداشتن فعالیت بدنی
- استرس زیاد
- رژیم غذایی حاوی نمک و چربی
- عدم استفاده از میوه و سبزیجات
- عوامل ژنتیکی
- استفاده از قرص های ضد بارداری، استروئیدی و مهارکننده های اشتها
- نژاد
راه های درمان و پیشگیری از ابتلا به بیماری فشار خون بالا
بیماری فشار خون بالا بر اثر عوامل مختلفی ایجاد می شود و راه های درمان و پایین آوردن سریع فشار خون نیز مختلف است. اقداماتی که برای درمان بیماری فشار خون بالا انجام می شود عبارتند از :
- کاهش وزن
- ورزش کردن
- جلوگیری از مصرف الکل
- خوردن غذاهای کم نمک و کم چرب
- عدم استعمال دخانیات
- دارو درمانی
- نداشتن استرس
- استفاده از غذا های غنی از پتاسیم، منیزیم و کلسیم
- کاهش مصرف کافئین
- استفاده زیاد از مرکبات
بیماری فشار خون پایین
فشار خون پایین یعنی میزان فشاری که به رگ ها وارد می شود کمتر از حد معمول است. ظاهراً این بیماری بدون مشکل به نظر می رسد اما ممکن است برای افرادی باعث سرگیجه و بیهوشی شود. در موارد شدید تر فشار خون پایین می تواند سبب مرگ افراد شود. اگر فشار خون کمتر از ۹۰ میلی متر جیوه برای سیستولی و ۶۰ میلی متر جیوه برای عدد دیاستولی باشد فشار خون پایین است. فشار خون پایین در صورت عدم درمان و بی توجهی می تواند منجر به حمله قلبی یا سکته مغزی شود و آسیب های طولانی مدت به قلب و مغز وارد کند و حتی در موارد شدید تر می تواند تا مرگ شود.
علائم فشار خون پایین
فشار خون پایین یک اختلال جدی است به ویژه زمانی که به صورت ناگهانی کاهش یابد و یا با علائم و نشانه هایی مانند موارد زیر همراه باشد:
- تاریکی و محو شدن اشیا در مقابل دید
- حالت تهوع
- خستگی
- نداشتن تمرکز
- غش کردن
- سرگیجه
افت شدید فشار خون می تواند وضعیت تهدید کننده ای برای افراد ایجاد کند. در این صورت علائم و نشانه های آن عبارتند از:
- سرد و رنگ پریده شدن پوست
- تنفس سریع و کم عمق
- نبض ضعیف
- سردرگمی به ویژه در افرادی که سن بالا دارند
علل فشار خون پایین
- وضعیت بدن
- زمان بیداری در طول روز
- شرایط فیزیکی
- استرس
- ریتم تنفس
- دارو های مصرفی
- غذ اهای مصرفی
روش های درمان فشار خون پایین
1- مصرف غذا های شور
2- استفاده از نوشیدنی های حاوی کافئین
3- مصرف ویتامین B12
4- کاهش مصرف کربوهیدرات ها
آزمایش فشار خون
از بهترین و سریع ترین روش های تشخیص فشار خون انجام آزمایش فشار خون از طریق دستگاه های فشار سنج خانگی است. این دستگاه ها فشار خون را از طریق نوسان سنجی اندازه گیری می کنند و انجام آن به هیچ آمادگی خاصی احتیاجی ندارد. فقط برای دقیق تر شدن آزمایش بهتر است که ۳۰ دقیقه تا یک ساعت قبل از انجام آزمایش سیگار نکشید، ورزش نکنید و نوشیدنی های کافئین دار مصرف نکنید زیرا این کار ها سبب افزایش فشار خون و ضربان قلب می شود و همچنین بهتر است که پنج دقیقه قبل از انجام آزمایش روی صندلی استراحت کنید. انجام آزمایش فشار خون احتیاج به ناشتایی ندارد و هر موقع از روز این آزمایش را می توان در منزل یا مراکز آزمایشگاهی انجام داد.
سخن پایانی
فشار خون بالا و پایین در نتیجه افزایش و کاهش بیش از حد مقدار طبیعی جریان خون بر دیواره رگ ها به وجود می آیند. هر کدام از این ها می تواند سبب بروز مشکلات جدی در ارگان های حیاتی بدن شوند. در این مقاله به فشار خون و عوامل ایجاد کننده و همچنین راه های کنترل و درمان آن اشاره شد. امیدواریم که با توجه به مطالب عنوان شده بتوانید از ابتلای به این بیماری خاموش جلوگیری کنید و همواره در سلامت کامل به سر برید.
