علائم دیابت
دیابت یا مرض قند یکی از شایع ترین بیماری هایی است که امروزه در کشور های در حال توسعه و یا توسعه یافته افراد زیادی را درگیر کرده است. دلایل بروز این بیماری گوناگون است و صرفاً به دلیل مصرف غذاها و خوراکی های قندی به وجود نمی آید. دیابت ممکن است به دلیل وراثت به برخی از افراد تحمیل شده باشد و یا به دلیل رژیم غذایی ناسالم که شامل غذا های خیلی شیرین است بروز کند و یا ممکن است هیچ کدام از این دو حالت نباشد. کودکان متولد شده از مادران دیابتی بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. این بیماری می تواند همه گروه های سنی را بروز یابد. در این مقاله از مجله سلامت آرامش تلاش کردیم تا به معرفی بیماری دیابت ، علائم دیابت و عوارض و راه های درمان و جلوگیری از آن بپردازیم. اگر شما مبتلا به دیابت هستید و یا می خواهید از ابتلا به آن جلوگیری کنید تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
دیابت چیست
دیابت یک بیماری متابولیکی است که سبب افزایش قند خون می شود. به طور کلی دیابت نوعی اختلال در سوخت و ساز گلوکز در بدن است و به بیماری ای گفته می شود که فرد مبتلا به آن با مقدار بالای قند خون مواجه است. علامت مشخصه بیماری دیابت میزان قند خون بالای ۱۲۰ میلی گرم در دسی لیتر در حالت ناشتا است و از طرفی دیگر نشانه های آن پرخوری و پرنوشی است. در واقع دیابت در اثر کاهش تولید انسولین در بدن و یا کم شدن اثر انسولین در سوخت و ساز مواد قندی به وجود می آید و باعث می‌شود که قند که مهم ترین منبع انرژی در بدن است، مورد استفاده قرار نگیرد. هنگامی که بدن یک شخص نتواند به میزان کافی انسولین تولید کند و یا انسولین تولید شده را درست استفاده کند، آن فرد به دیابت مبتلا می شود. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده یا پانکراس در بدن ساخته می شود. این هورمون قند را از خون دریافت و به داخل سلول های بدن منتقل می کند تا سلول هاً قند را به عنوان انرژی استفاده کنند. در افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند میزان انسولین کم است و یا به دلایل گوناگون تاثیر کافی را ندارد و نمی تواند قند موجود در خون را به درستی به سلول ها برساند و سلول ها در جذب این قند تولید شده ناتوان هستند. در نتیجه میزان قند یا گلوکز در خون بالا می رود و با گذشت زمان این موضوع باعث آسیب رسیدن به اعضای بدن می شود. به طور کلی فرد مبتلا به دیابت قادر به استفاده از قند به عنوان سوخت اصلی در بدن نیست.
پیش دیابت چیست
افراد قبل از این که به بیماری دیابت مبتلا شوند به پیش دیابت مبتلا می شوند. در این بیماری میزان قند خون از حد طبیعی بیشتر است اما به اندازه ای که در تعریف دیابت گنجانده شود، نیست. پیش دیابت بسیار شایع است اما قابل برگشت است. برای جلوگیری از ابتلا به بیماری پیش دیابت و کنترل آن باید نکاتی را مورد توجه قرار داد. از جمله این نکات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش وزن
- ورزش مداوم
- تغذیه سالم و مناسب
- کنترل استرس
علائم عمومی بیماری دیابت
- ادرار زیاد به خصوص در شب
- بی حسی و گزگز دست و پا
- تاری دید
- گرسنگی زیاد
- کاهش وزن بی دلیل
- تشنگی زیاد
- احساس خشکی مزمن پوست
- کاهش سرعت ترمیم زخم
انواع دیابت بیماری دیابت
دیابت بسته به علت بروز و سن بروز آن طبقه بندی می شود. وجه مشترک در تمام انواع دیابت عدم توانایی بدن در استفاده از انسولین یا عدم تولید انسولین است. در ادامه به به طور مختصر به انواع دیابت اشاره کرده ایم:
دیابت نوع یک
به باور بسیاری متخصصان دیابت نوع یک، نوع بیماری خود ایمنی به شمار می‌آید که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول های پانکراس حمله و آن را تخریب می‌کند. این حمله و صدمه دائمی است و پانکراس نمی تواند خود را ترمیم کند. علت این حمله هنوز مشخص نیست و ممکن است دلایل ژنتیکی و محیطی در این امر دخالت داشته باشند.
به دیابت نوع یک، دیابت وابسته به انسولین یا دیابت جوانی هم گفته می‌شود. این نوع از دیابت بیشتر در دوره کودکی و نوجوانی بروز می کند. این بیماری به دلیل ترشح کم انسولین از لوزالمعده و در نتیجه از بین رفتن عملکرد سلول‌های بتای لوزالمعده ایجاد می‌شود.دیابت نوع یک معمولاً به صورت ناگهانی شروع می شود. این نوع دیابت با خطر بروز کتوز همراه است و برای کنترل قند نیاز به ایجاد تغییر در سبک زندگی دارد از مهم ترین تغییراتی که باید فرد در سبک زندگی خود ایجاد کند میتوان به استفاده از برنامه غذایی تنظیم شده، داشتن فعالیت بدنی روزانه، اندازه گیری مرتب قند خون در خانه، رعایت برنامه انسولین استفاده مرتب از داروها و.. اشاره کرد.
علائم دیابت نوع یک
- کاهش وزن شدید
- نوشیدن بیش از حد معمول مایعات
- تکرر ادرار
- خستگی مفرط
دیابت نوع دو
دیابت نوع دو با مقاومت نسبت به انسولین شروع می شود. در بیمارانی که به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند، انسولین تولید می شود اما بدن نمی تواند از آن استفاده کند این به این معناست که سلول ها نمی توانند قند را دریافت کنند و در نتیجه انرژی لازم برای فعالیت سلول تولید نمی شود. علت بروز بیماری دیابت نوع دو همچنان ناشناخته است اما عوامل زیادی می توانند در ایجاد آن دخیل باشند. از جمله این عوامل می توان به ژنتیک، عدم تحرک و اضافه وزن اشاره کرد. دیابت نوع دو بیشتر بزرگسالان را در معرض خطر قرار می دهد و امروزه به دلیل استفاده بیش از حد از غذاهای آماده این بیماری بیشتر از گذشته بزرگسالان را گرفتار می کند.
علائم دیابت نوع 2
- چاقی دور شکم
- پرفشاری خون
- چربی خون بالا
دیابت بارداری
در دوران بارداری هورمون های مهار کننده انسولین در بدن زنان تولید می شوند به همین دلیل ممکن است زنان باردار به دیابت مبتلا شوند. این نوع دیابت فقط در هنگام بارداری رخ می دهد. این بیماری اغلب از هفته بیستم بارداری به بعد بروز می کند. معمولاً غربالگری برای دیابت بارداری در سه ماهه دوم و بین هفته ۲۴ الی ۲۸ بارداری انجام می شود. مادرانی که سن بیش از ۳۰ سال و سابقه خانوادگی دیابت و نوزاد با وزن بیش از 4.5کیلوگرم دارند و مبتلا به فشار خون هستند، بیشتر در معرض ابتلا به دیابت بارداری قرار می گیرند.
علائم دیابت بارداری
- گرسنگی و تشنگی بیش از حد
- خستگی و خواب آلودگی
- خشکی و خارش پوست
- تاری دید
- کاهش سرعت ترمیم زخم
- تکرر ادرار
روش های تشخیص بیماری دیابت
فرد مبتلا توسط پزشک مورد معاینه قرار می گیرد و پزشک سوالاتی درباره علائم بیماری سابقه بیماری زمینه‌ای سابقه وراثتی در خانواده و غیر می پرسد و برای تشخیص دیابت آزمایش دیابت را تجویز می کند. آزمایش هایی که برای شناسایی دیابت انجام می شوند ساده هستند و نتایج آن به سرعت در دسترس قرار میگیرد.
آزمایش FBS
در این آزمایش قند خون فرد مبتلا به دیابت بعد از چند ساعت ناشتا بودن، اندازه گیری می شود. اگر سطح قند خون ناشتا ۹۹ میلی گرم در دسی لیتر کمتر باشد، طبیعی محسوب می شود. اما اگر مقدار قند خون ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی گرم در دسی لیتر باشد نشان دهنده پیش دیابت و ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر نشان دهنده ابتلای فرد به دیابت است.
تست تحمل گلوکز
آزمایش قند خون قبل و بعد از نوشیدن مایع حاوی گلوکز اندازه گیری می شود. قبل از انجام آزمایش باید ناشتا باشد تا برای سنجش قند از فرد خون گرفته شود بعد از نوشیدن مایعات سطح قند خون یک ساعت ۲ ساعت و ۳ ساعت بعد از آن بررسی می‌شود. در آزمایش دو ساعت، اگر سطح قندخون ۱۴۰ میلی گرم در دسی لیتر یا کمترباشد، طبیعی است. ۱۴۰ تا ۱۹۹ میلی گرم در دسی لیتر نشان دهنده پیش دیابت و ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر نشان‌دهنده دیابت است.
آزمایش تصادفی قند خون
در این آزمایش فرد مبتلا احتیاجی نیست که ناشتا باشد و در هر زمانی که ممکن باشد این آزمایش انجام می گیرد. در این آزمایش اگر سطح قند خون ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر باشد، فرد به دیابت مبتلا است و پزشک باید تشخیص دهد که نوع دیابت فرد مبتلا شده نوع یک است یا دو.
سخن پایانی
بیماری دیابت یک بیماری مزمن متابولیکی است که اصلی ترین نشانه آن قند خون بالای 120 میلی گرم بر دسی لیتر است. این بیماری سه نوع اصلی دارد که به هر نوع آن به طور مختصر پرداخته شد. میران ابتلا به بیمازی دیابت در جهان به سرعت رو به افزایش است به همین دلیل کسب اطلاعات و دانستن عوامل پیشگیری از ابتلای این بیماری بسیار ضروری و واجب است. در این مقاله تمامی چیز هایی که باید در مورد بیماری دیابت بدانید، عنوان شد. سلامتی شما آرزوی ماست.
